65078

Istotnym problemem jest, według jakich kryteriów oceniać stopień społecznej szkodliwości. Kodeks karny zawiera co do tej kwestii specjalny przepis. Jest nim art. 115 § 2 KK, według którego:

Przy ocenie stopnia społecznej szkodliwości czynu sąd bierze pod uwagę:

1.    rodzaj i charakter naruszonego dobra

2.    rozmiary wyrządzonej lub grożącej szkody

3.    sposób i okoliczności popełnienia czynu

4.    wagą naruszonych przez sprawcą obowiązków

5.    postać zamiaru

6.    motywację sprawcy

7.    rodzaj naruszonych reguł ostrożności i stopień ich naruszenia

Jest to katalog zamknięty. W katalogu tym znajdują się zarówno kryteria przedmiotowe, które przeważają ilościowo, jak i kryteria podmiotowe (postać zamiaru, motywacja sprawcy).

Niektóre z kryteriów wymienionych w art. 115 § 2 KK odnoszą się wyraźnie tylko do przestępstw umyślnych (postać zamiaru, motywacja), inne tylko do nieumyślnych (rodzaj naruszonych reguł ostrożności i stopień ich naruszenia), a pozostałe mają charakter uniwersalny.

Trzeba podkreślić, że stosowanie art. 1 § 2 KK przez organy prokuratury sądy powinno się opierać na ocenie czynu konkretnego. Nie może ono natomiast polegać na kwestionowaniu generalnej oceny danej kategorii czynów, dokonywanej przez ustawodawcę.

Zbieg przestępstw i przepisów ustawy

Zbieg przestępstw. Kara łączna

O zbiegu przestępstw mówimy wtedy, gdy ten san sprawca popełnia dwa lub więcej przestępstw. Problem, który wówczas powstaje, polega na tym, jaki sposób dokonać całościowej oceny tych czynów i wyrazić ją w karze łącznej, obejmującej wszystkie popełnione czyny.

Polski KK traktuje jako zbieg przestępstw tylko taką sytuację, w której sprawca popełnia dwa" lub więcej przestępstw w określonym czasie tzn. przed wydaniem pierwszego z wyroków, nawet nieprawomocnego, za którekolwiek z tych przestępstw (art. 85 KK).

Wymiar kary łącznej

W polskim kodeksie karnym przewidziany jest system wymiaru kary łącznej. Przewiduje on w zasadzie łączenie kar tego samego rodzaju (pozbawienie wolności z pozbawieniem wolności, grzywna z grzywną itd.,). Artykuł 86 KK przewiduje dwie górne i jedną dolną granicę kary łącznej. Kara łączna nie może być niższa od najwyższej z wymierzonych kar (minimum), nie może być wyższa od sumy kar wymierzonych (I maksimum), II maksimum jest określone oddzielnie dla każdego rodzaju kary. Przy grzywnie jest to 540 stawek dziennych, przy karze ograniczenia wolności - 18 miesięcy, natomiast przy karze pozbawienia wolności -15 lat.

Od zasady, że łączeniu podlegają tylko kary tego samego rodzaju, przewidziano w art. 87 KK wyjątek polegający na tym, że można łączyć karą pozbawienia wolności z karą ograniczenia wolności. W takiej sytuacji karę ograniczenia wolności przelicza się na pozbawienie wolności (według przelicznika 1