samobójstwo
w Jonestown, lecz prawie 100% mieszkańców tej wioski. Można sobie wyobrazić, że wszyscy
byli psychotykami, jednak jest to wysoce nieprawdopodobne. Bardziej uzasadniona staje się
konieczność zrozumienia siły i wpływu tak charyzmatycznego człowieka jak Jim Jones i tego,
co powoduje, że różne osoby stają się tak podatne na ów wpływ. różnice indywidualne: składniki osobowości, które odróżniają nas od innych ludzi
Te dwa różne podejścia można najlepiej zilustrować, koncentrując się na bardziej
codziennym przykładzie. Przypuśćmy, iż zatrzymałeś się w przydrożnej restauracji na kawę
i kawałek ciasta. Przychodzi kelnerka, by przyjąć zamówienie, jednak ty masz trudności
z wyborem ciastka. Gdy się zastanawiasz, kelnerka niecierpliwie postukuje długopisem
w bloczek zamówień, spogląda w sufit, patrzy na ciebie wilkiem, aż wreszcie wyrzuca z siebie:
„Och, nie mogę tu w końcu spędzić całego dnia!"
Jakie są twoje wnioski dotyczące tego wydarzenia? W konfrontacji z taką sytuacją
większość ludzi sądzi, że kelnerka jest niegodziwą lub nieprzyjemną osobą. Przypuśćmy jednak,
że jest ona samotną matką i nie spała całą noc z powodu płaczu swego najmłodszego dziecka,
które cierpi na bolesną śmiertelną chorobę; że jej samochód został rozbity w drodze do pracy,
ona zaś nie ma pojęcia, skąd wziąć pieniądze na jego naprawę; że kiedy wreszcie przyszła do
restauracji, dowiedziała się, iż jej współpracownik jest zbyt pijany, by pracować, co wymaga od
niej obsługi dwukrotnie większej liczby stołów niż zwykle; że szybkie zebranie zamówienia dla
kuchni powstrzymuje pretensje kucharza pod jej adresem. Być może, dysponując całością tej
informacji, zrewidowałbyś swój sąd i doszedłbyś do wniosku, że to niekoniecznie zła osoba —
nie różni się od innych, lecz jedynie znajduje się w stanie niezwykłego stresu. Faktem jednak
pozostaje, że próbując znaleźć wyjaśnienie czyjegoś zachowania w złożonej sytuacji, większość
ludzi stwierdzi, iż miało ono wiele wspólnego z osobowością tych, którzy tam działali. I ten fakt
— często pomijany — jest ważny dla psychologa społecznego, jako że ma to duży wpływ na
zachowania ludzi w kontaktach z innymi. Wracając do powyższego przykładu — sposób, w jaki
zareagujesz na kelnerkę, jest wyrazem tego, jak interpretujesz jej zachowanie względem siebie.
Podsumowując, aby wyjaśnić zachowanie społeczne, psychologia społeczna