65681

•    6 IV 1917r.- Stany Zjednoczone przystępują do I wojny światowej

•    XI 1917r.- rewolucja październikowa w Rosji

•    8 I 1918r.- orędzie prezydenta USA Woodrowa Wilsona

•    3 III 1918r. - traktat w Brześciu, Rosja wycofuje się z wojny

Układ pokojowy podpisany 3 marca 1918r. przez Rosję Radziecką z Niemcami, Austro-Węgrami, Turcją i Bułgarią. Traktat zakończył działania wojenne na froncie wschodnim. Na mocy pokoju Rosja zrzekła się ziem polskich, Litwy, Łotwy, Estonii, Ukrainy i Finlandii, które miały znajdować się pod kontrolą niemiecką. W ręce Turcji przeszły Batumi, Kars i Ardagan. Po upadku cesarstwa Niemiec i rozpadzie Austro- Węgier 13 XI 1918r. Rosja anulowała narzucony jej siłą brzeski traktat pokojowy.

•    11 XI 1918r.- w Compiegne podpisano zawieszenie broni

Szacuje się, że w I wojnie światowej zginęło ok. 10 min ludzi, drugie tyle zmarło na skutek głodu, chorób i epidemii będących właściwie jej skutkiem.

Konflikt zrujnował gospodarki nie tylko państw centralnych, ale w znacznym stopniu także państw Ententy, które stały się bardziej zależne finansowo od USA.

Wojna zmieniła oblicze polityczne Europy. Upadek środkowo- wschodniej Europy ( Niemiec, habsburskich Austro- Węgier, i carskiej Rosji) doprowadził do powstania takich państw jak Polska, Czechosłowacja, Jugosławia. Powstało również nowe zagrożenie dla Europy jakim była bolszewicka Rosja.

I wojna światowa a sprawa polska

25 XII 1916r. Mikołaj II zapowiedział utworzenie państwa polskiego z własnym wojskiem i parlamentem. Po rewolucji lutowej Polacy otrzymali prawo do samostanowienia, a w czerwcu 1917r. powołano Naczelny Polski Komitet Wojskowy z Władysławem Raczkiewiczem na czele. Roman Dmowski rozpoczął współpracę ze środowiskami polonijnymi. W 1917r. w Lozannie założył Komitet Narodowy Polski, uznany rok później przez państwa Ententy za reprezentanta interesów polskich. 8 I 1914r. w corocznym orędziu prezydent Stanów Zjednoczonych Thomas Woodrow Wilson przedstawiając w 14 punktach plan powojennego porządku w Europie, uznał za konieczność utworzenia niepodległego państwa polskiego. 11 XI 1918r. nastąpiło przekazanie Józefowi Piłsudskiemu naczelnego dowództwa nad siłami zbrojnymi, a 14 listopada także władzy cywilnej.