55251

atomami wynosi 1,27' 10^cm. Gdyby chlorowodór składał się wyłącznie z jonów wodorowych i chlorkowych (wiązanie H-CI było w 100% jonowe), to moment dipolowy chlorowodoru powinien wynosić:

p=4,S lO^j.ES 1,27 l(T^scm=6,0910‘^Isj.EScm=6,09D W rzeczywistości moment dipolowy chlorowodoru wynosi 1,08D. Możemy więc ułoży ć proporcję: Skąd x=17,7%, co można przyjąć, że wiązanie w chlorowodorze jest tylko w około 18% wiązaniem jonowym.

W przypadku cząsteczek bardziej złożonych, zmierzony moment dipolowy cząsteczki jest sumą wektorową momentów' dipolowych wszystkich wiązali w cząsteczce (staną wektorową cząstkowy ch momentów dipolowych pochodzących od wiązań). Znając moment dipolowy cząsteczki i jej kształt można z rachiatku wektorowego obliczyć momenty dipolowe wiązati. Dla wody m—l,84D, kąt między wiązaniami H-O-H wynosi 104°, czyli:

1,510

]Vpodobny sposób obliczono momenty> dipolowe dla następujących wiązati:

N-H	O-H	S-H	C-N	C-O	C-Cl	C-Br	OO
1,3D	1,5D	0,7D	1,0D	1,2D	1,9D	1,8D	2,7D

Jeżeli niesymetryczne rozmieszczenie elektronów wiążących odpowiedzialne jest za powstanie momentu dipolowego, to nie można zapomnieć o elektronach niewiążących, które również wpływają na całkowity' moment dipolowy. Cząstkowa składowa momentu dipolowego pochodząca od wolny ch par elektronowych nosi nazwę atomowego momentu dipolowego Niejednokrotnie składowa ta kompensuje momenty• dipolowe wiązati do tego stopnia, że u fluorek azotu ma mniejszy moment dipolowy od amoniaku, mimo że różnica elektroujemności między azotem a fluorem jest większa niż między azotem a wodorem.

H.	F
><D	><D
	^F"Ź
^wiązań italofnowy	liwązań ^atomowy
|j. wypadkowy	okowy
Mf1 ,460	UrO.230

W stabelaryzowanych wartościach momentów dipolowych wiązati jestjić uwzględniona składowa momentu dipolowego atomowegof 1].

Ponieważ całkowity moment dipolowy jest sumą wektorową momentów wiązati, zależy on bardzo od symetrii cząsteczki. Cząsteczki o jednakowym stosunku molowym składników: CO„ CS, i SC, mogą mieć różne momenty dipolowe. Tlenek węg/a(IV) i siarczek węgla(IV) są cząsteczkami