66537

UKŁAD ZELAZO CEMENTYT

Pierwszy tego rodzaju układ opracowany w 1868 r. później powstały inne, podobne.

TEN UKŁAD 58 r. Hansen

Pt. E dla 2.11 % C, od zera do pt. E stal, powyżej 2.11% żeliwo W praktyce w stali 0,3%-1.5% C

Każdej literze odpowiada temperatura i % zawartości węgla w stopie. Układ równowagi żelazo -cementyt pokazuje ilość faz oraz ilość składników strukturalnych które można uzyskać przy chłodzeniu.

1.    roztwór węgla w żelazie

2.    ferryt - stały roztwór węgla w żelazie, prawie czyste Fe , do 770 °C ferromagnetyczny, powyżej 770 paramagnetyczny, tworzy duże jasne nieregularne ziania oddzielone granicami ciemnymi. Char: twardość i mała wytrzymałość na rozciąganie. G - P - R . Występuje również ferryt wysokich temperatur A - H - N

3    austenit - stały roztwór węgla w żelazie. Trwały składnik powyżej 727⁰ C paramagnetyk.

W nonnalnej temperaturze tez się go otrzymuje dodając do stopu Mn lub Ni. Cliai: niska granica sprężystości, duże wydłużenie, odporny na ścieranie, niewielka twardość - tego w normalnej tempera turze.

4    cementyt w postaci pasemek, kuleczek i igieł, nadaje stali twardość. Rodzaje w zależności od obszaru krystalizacji 1) cementyt pierwotny krystalizuje się z ciekłego węgla w żelazie 2) cementyt wtórny w stanie stałym wydzielający się z austenitu wg linii E - S

5.    perlit perłowo mieniąca się barwa szlifu dla zawartości węgla 0,8% 87% fenylu i 13% cementytu. Z rozkładu austenitu w temperaturze 727 °C. Char : dobrze liartowalny, średnia twardość

6.    ledeburd - mieszanina austenitu i cementytu przy krzepnięciu roztwom ciekłego o zawartości węgla 4.3 % w temperaturze 1148 °C , przy schładzaniu w temperaturze 727 ° C austenit występujący w ledeburdzie zamienia się w perlit. Ledeburd przemieniony -mieszanina cementytu i perlitu.

Linia A - B - C - D

Powyżej tylko faza ciekła, w zależności od zawartości węgla początek krystalizacji A - B początek wydzielania się ferrytu

B - C początek wydzielania się kryształków austenitu z ciekłego roztworu węgla w żelazie C-D początek wydzielania się cementytu pierwotnego z ciekłego roztwom w^ręgla w żelazie(żeliwo, znaczna zawartość Fe)

A-H-J-E-C-F poniżej tylko faza stała

Należy bardzo pow^roli scliladzać stop. Szybkie scliladzanie uniemożliwia powstanie wszystkich składników.

Środki chłodzące:

-    przy hartowaniu używa się wody w przypadku stali węglowej, oleju maszynowego dla stopowej

-    powietrze o przepływie laminamym o ciśnieniu kilku atmosfer

-    w sposób pośredni wodą przez schładzanie płyt stalowych i miedzianych

-    scliladzanie w popiele

- w piasku , krzemionce

- stosuje się roztwory soli