68445

Ćwiczenia z elektronicznych tecluiik pomiarowych

Wewnętrzna cześć robocza ampułki po której przesuwu się pęcherzyk gazu, powinna być starannie wyszlifowana. Przekr ój pionow'y poprowadzony przez oś ampułki i promień krzywizny, powinien być lukiem kola o znanym i stałym promieniu R rys. 1.5. W libeli zwykłej tylko jedna powierzchnia wewnętrzna jest szlifowana. Natomiast w libelach rewersyjnych (dwustronnych), pozwalających na prace w dwóch różnych o 180° położeniach, szlifowane są dwie przeciwległe wewnętrzne powierzchnie ampułki rys. 1.6. Na powierzchni zewnętrznej libeli trakowej wygrawerowana jest podziałka, o wielkości działki 2 mm rys. 1.7. Na libelach okrągłych graweruje się podztalki w kształcie centrycznych kół. Podziałka pozwala na określenie położenia pęcherzyka gazu względem punktu głównego libeli rys. 1.8 Wytwarzane dla celów geodezyjnych ampułki libel są umieszczane w oprawkach, które mają na celu zabezpieczenie elementów szklanych Oprawka umożliwia także praktyczne wykorzystanie libel do poziomowania lub pionowania linii i płaszczyzn.

4.2    Elementy geometryczne libel

Elementy geometryczne libel rozpatrzmy na przykładzie libeli rurkowej W ampułkach mikowych górna wewnętrzna powierzchnia jest szlifow^rana tak, aby w przekroju podłużnym miała kształt kola. Przekrój podłużny poprowadzony w płaszczyźnie luku kołowego nazywamy osiowym przekrojem podłużnymi libeli Styczną do wewnętrznej powierzchni ampułki w jej najwyższym punkcie, nazywamy osią podłużna libeli, a punkt ten nazywamy głównym lub zerowym rys. 19. Płaszczyzna przechodząca przez oś podłużną libeli i prostopadła do osiowego przekroju podłużnego nazywa się płaszczyzną główną. Aby libela mogła spełniać swoje funkcje, tj. poziomowania płaszczyzny na której jest ustawiona w odpowiedniej obudowie, oś libeli powinna być równoległa do podstawy obudowy. Powyższą zgodność można uzyskać poprzez urządzenia rektyfikacyjne umieszczone w obudowie ampułki Określenie położenia środka pęcherzyka libeli, umożliwiają podziałki umieszczone na górnej zewnętrznej powierzchni ampułki, symetrycznie do osiowego przekroju podłużnego, lub koincydencyjne układy odczytowe wbudowane w układy optyczne instrumentów geodezyjnych.

4.3    Klasyfikacja libel

Szczególnie istotną systematyką libel jest ich klasyfikacja dokladnościowa, wyrażana przewagą libeli. Przewaga libeli p jest to kąt o jaki należy przechylić libelę wzdłuż jej osi podłużnej, aby jej pęcherzyk przesunął się o jedną działkę Jeżeli kąt nachylenia libeli wynosi e to będzie zachodziła następująca zależność pomiędzy kątem e lukiem kola OO' a promieniem kola R.

(1.1)