Rys. Szkic osnowy realizacyjnej regularnej
Technologiami zakładania osnów poziomych są obecnie: bezpośrednie pomiary geodezyjne, technika GPS oraz metody pośrednie korzystające z pomiarów wykonywanych na zdjęciach fotogrametrycznych. Ze względu na spełnianą funkcję i znaczenie dla prac geodezyjnych osnowy różnią się zasięgiem, konstrukcją i dokładnością. Połączone ze sobą geometrycznie punkty osnowy tworzą konstrukcje zwane sieciami geodezyjnymi, których boki w zależności od rodzaju sieci i technologii ich pomiaru, podlegają obserwacjom kątowym, liniowym albo wysokościowym w celu wyznaczenia współrzędnych X, Y (osnowa pozioma) lub wysokości H (osnowa wysokościowa).
Sieć geodezyjna jest zbiorem punktów geodezyjnych, stanowiących odrębną całość, charakteryzującym się jednolitością metod pomiarów i sposobów określenia położenia tych punktów.
Podczas zakładania osnów obowiązuje zasada powszechnie stosowana w geodezji: od ogółu do szczegółu, w myśl której najpierw na dużych obszarach zakładane są najdokładniejsze sieci o długich bokach, zaś do nich stopniowo do wiązywane są kolejne sieci o coraz większym zagęszczeniu punktów i niższej dokładności wyznaczenia ich położenia. Kryteria podziału osnów geodezyjnych są związane z wcześniej wymienionymi czynnikami tj. zagęszczeniem punktów sieci i dokładnością określenia ich położenia. Bardzo istotne jest również zastosowanie praktyczne osnów, czyli ich rola i znaczenie, jakie odgrywają w pracach geodezyjnych. Według tego kryterium osnowy dzielą się na:
* Osnowę podstawową służącą do nawiązania osnów szczegółowych oraz do celów badawczych (badania kształtu i rozmiarów Ziemi, ruchów kontynentów itp ). Two rzą ją sieci geodezyjne o najwyższej dokładności i najmniejszym, lecz równomier nym zagęszczeniu, obliczane równocześnie na obszarze całego kraju
Osnowę szczegółową stanowiącą rozwinięcie osnowy podstawowej, wykorzysty