Rozróżnia się zwykły akt oskarżenia, szczególne akty oskarżenia i zastępcze formy aktu oskarżenia. Akt oskarżenia (zawierający uzasadnienie) obejmuje sformułowanie i usystematyzowanie wyników post. przygotowawczego (funkcja bilansująca aktu oskarżenia) oraz wskazanie dowodów na poparcie aktu oskarżenia.
W ciągu 14 dni od daty zamknięcia śledztwa albo od otrzymania aktu oskarżenia sporządzonego przez Policję w dochodzeniu prokurator sporządza akt oskarżenia lub zatwierdza akt oskarżenia sporządzony przez Policję w dochodzeniu i wnosi go do sądu - chyba, że podejmuje inną decyzję i sam wydaje postanowienie o umorzeniu, o zawieszeniu albo o uzupełnieniu śledztwa lub dochodzenia.
Wymienione na początku organy mogą wnieść akt oskarżenia bezpośrednio do sądu - chyba że prokurator postanowi inaczej.
7 dni wynosi termin do wniesienia aktu oskarżenia, gdy podejrzany jest tymczasowo aresztowany. W sprawie, w której wobec podejrzanego stosowane jest tymczasowe aresztowanie, akt oskarżenia należy wnieść nie później niż 14 dni przed upływem dotychczas określonego terminu stosowania tego środka (art. 331).
Wymienione terminy nie są zawite, lecz instrukcyjne (art 122 §2).
W sprawach o przestępstwa ścigane z oskarżenia prywatnego sporządza i wnosi akt oskarżenia pokrzywdzony - jako oskarżyciel prywatny, lub jako oskarżyciel posiłkowy.(art. 306 §1, 330, 53).
WMAGANIA FORMALNE AKTU OSKARŻENIA - punkt niżej
W art. 333 § 4 został określony początek drogi procesowej - nowatorskiej konstrukcji prawnej - prokurator może także dołączyć do aktu oskarżenia wniosek o zobowiązanie podmiotu (art. 52 KK - zwrot korzvści)do zwrotu na rzecz Skarbu Państwa uzyskanej korzyści majątkowej oraz zawiadomienie tego podmiotu o terminie rozprawy; wniosek powinien zawierać uzasadnienie. Dotyczy to także zwrotu korzyści majątkowej, uzyskanej przez inną niż sprawca osobę fizyczną, prawną lub jednostkę organizacyjną memającą osobowości prawnej, w wyniku przestępnych działań jej przedstawicieli, kierowników, zarządców, członków rad, prowadzonych w jej imieniu lub interesie. Warunkiem orzeczenia tego zwrotu jest skazanie osoby działającej w imieniu lub interesie jednego z wymienionych podmiotów za przestępstwo przynoszące korzyść temu podmiotowi - procesowy odpowiednik art. 416 KPK.
Z aktem oskarżenia przesyła się sadowi akta postępowania przygotowawczego wraz z załącznikami (np dowody rzeczowe), i po jednym odpisie aktu oskarżenia dla każdego oskarżonego. O przesłaniu aktu oskarżenia oraz o treści art. 335 i 387 oskarżyciel publiczny zawiadamia oskarżonego i