70001

Scharakteryzuj przedstawicieli ustawowych stron i wskaż zakres ich procesowych uprawnień.

Do grona przedstawicieli procesowych zalicza się przedstawiciela ustawowego oskarżonego i pokrzywdzonego, obrońcę i pełnomocnika.

Przedstawicielem ustawowym jest: przedstawiciel ustawowy w rozumieniu prawa cywilnego i rodzinnego, czyli rodzice, opiekunowie prawni itp. Oraz osoby, pod której pieczą reprezentowany pozostaje (musi to być piecz stała). Stałość pieczy nie jest wymagana, gdy chodzi o reprezentowanie praw pokrzywdzonego wywołaną jego nieporadnością wynikającą zwłaszcza z wieku czy stany zdrowia.

Przedstawiciel ustawowy pokrzywdzonego może działać w postępowaniu karnym, gdy ten ostatni jest małoletni albo ubezwłasnowolniony całkowicie lub częściowo, a przedstawicielstwo sprowadza się tu do wykonywania praw pokrzywdzonego, a więc do działania za stronę, która sama nie może skutecznie dokonywać czynności procesowych. To przedstawiciel ustawowy może wówczas zamiast pokrzywdzonego, w jego imieniu, złożyć wymagany wniosek o ściganie, oskarżenie prywatne, dochodzić roszczeń cywilnych w procesie karnym, wystąpić jako oskarżyciel posiłkowy, a także ustanowić pełnomocnika. Jako przedstawiciel strony nie może on jednak zastąpić małoletniego pokrzywdzonego przy składaniu przezeń zeznań w charakterze świadka, a więc gdy występuje on jako źródło dowodowe, a nie strona. Nie zawsze musi on działać na korzyść pokrzywdzonego. Może on np cofnąć wniosek o ściganie, odstąpić od oskarżenia jako oskarżyciel prywatny czy posiłkowy, zredukować wysokość dochodzonych roszczeń majątkowych.

Przedstawiciel ustawowy oskarżonego może wystąpić w procesie karnym, gdy oskarżony jest nieletni (a nie małoletni) lub ubezwłasnowolniony (całkowicie lub częściowo) i może wówczas „podejmować na jego korzyść wszelkie procesowe, a przede wszystkim wnosić środki zaskarżenia, składać wnioski oraz ustanowić obrońcę. Działanie tego przedstawiciela nie jest wiec działaniem zamiast strony, ale obok strony i tylko na jej korzyść. Oskarżony może zatem samodzielnie realizować swoje uprawnienia procesowe i bronić się przed zarzutem. Działa on zawsze na korzyść oskarżonego.