70161

Służebność gruntowa zawsze była związana z osobą, zawsze przechodziła na każdorazowego właściciela, czy to gruntu panującego czy g. obciążonego. S. gruntowe miały cliarakter rzeczowy.

2) Słuszności osobiste (Scrvitutes personarum) - Miały dwoisty charakter: rzeczowy i osobisty. Bardzo często miały cliarakter alimentacyjny Były ustanawiane w legatach na rzecz niedziedziczącej żony (nieznajdująca się pod władza męża) łub na rzecz wydziedziczonej córki lub syna. Uprawnienie zawsze było związane z osobą fizyczną (podobnie jak przy służebności gruntowych), było dożywotnie i niezbywalne czyli owa służebność kończyła się z chwilą śmierci osoby uprawnionej bo służebności były niezbywalne i niedziedziczne.

Dwie najstarsze rodzaje służebności osobistych:

*    najstarsza i najważniejsza służebność osobista wg prawa rzymskiego ius civile

U$Uśfr\ię.lUS - użytkowanie,

Usus - używanie,

*    później pojawiaja się 2 kolejne jako prawa chronione przez pretora czyli

Habitatio - prawo do zamieszkania w cudzym budynku,

Operae seyonun et annnalium - prawo korzystania z cudzycli niewolników i zwierząt.

UŻYTKOWANIE - prawo do używania rzeczy i pobierania z niej pożytków ale z obowiązkiem zachowania substancji rzeczy czyli nie wolno było rzeczy zużyć ani zniszczyć, nie można było również zmienić przeznaczenia rzeczy, która była oddana w użytkowanie. Zatem przedmiotem użytkowania mogą być tylko rzeczy niezużywalne np. łąki nie można zmienić w pole orne.

Potrzeby praktyczne okazały się jednak silniejsze od konstrukcji logicznej i na początku pryncypatu senat dopuścił także Jak gdyby użytkowanie” (qitasi ususjhictus) na rzeczach zużywalnych, np. takich jak wino, oliwa, zboże, pieniądze - Użytkownik nabywał tutaj określoną ilość takich rzeczy na własność, z obowiązkiem zwrotu właścicielowi po ustaniu Jak gdyby użytkowania” tych samych rzeczy, tej samej jakości i w tej samej ilości. Służebność osobista jest prawem niezbywalnym i niedziedzicznym czyli użytkowanie kończyło się najpóźmej z chwilą śmierci użytkownika. Użytkownik nie musi sam wykonywać tego prawa, może je odstąpić osobie trzeciej odpłatnie lub bezpłatnie. Zrzec użytkowania może się tylko na rzecz właściciela natomiast odstąpić to prawo osobie trzeciej może w zakresie z samego korzystania z tego prawa odpłatnie lub bezpłatnie. Użytkownik zużywał tę izecz, pobierał z niej pożytki (w sp. pierwotny z chwilą wejścia w posiadanie). Właściciel mógł sobie zastrzec wobec pretora poprzez stypulację zabezpieczającą obowiązek zachowania substancji rzeczy by ten przedmiot oddany w użytkowanie nie został zniszczony ani zużyty.

UŻYWANIE - Bardzo zbliżone do użytkowania. Używanie jest to prawo do używania rzeczy ale bez możliwości pobierania pożytków chyba, że chodziło o pożytki, które miały służyć do zaspokojenia osobistych potizeb osoby, która tej rzeczy używała. Różnica między użytkowaniem, a używaniem nimi polegała na tym, że osoba używająca rzeczy nie mogła odstąpić tego prawa nawet w zakresie samego korzystania z niego.

Zasady dotyczące zasad służebności:

-    „Służebność nie może polegać na działaniu”. Obciążony właściciel był zobowiązany jedynie do powstrzymania się od działania albo też —jeszcze częściej — do znoszenia cudzego działania, do nieczynienia, nie nakłada obowiązku pozytywnego działania. Wyjątkiem jest służebność oparcia się o ścianę sąsiada bo właściciel tego budynku musi własnym kosztem utrzymywać ścianę, o która opiera się budynek sąsiada.

-    Służebność może istnieć tylko na rzeczy, a nie może istnieć ba prawie.