70280

sprawozdaniach, archiwach, dokumentach. Taki rodzaj obserwacji nie jest jednak typowy dla badań socjologicznych, może być przydatny w innych naukach społecznych takich jak historia czy etnologia.

2. ze względu na sposoby zbierania materiałów

•    Kontrolowana - prowadzona jest w oparciu o określone narzędzia systematyzujące, np. kwestionariusze, schematy, normy. Gromadzenie materiałów ma charakter bardziej selektywny i dokonywane jest w oparciu o przygotowaną kategoryzację interesujących badacza zjawisk

•    Niekontrolowana (nieskategoryzowana)- prowadzona jest bez narzędzi systematyzujących. Jest obserwacją planowaną, ale przeprowadzoną swobodnie w sposób jaki prowadzący uzna za właściwy w konkretnym przypadku

4. ze względu na jawność postępowania badawczego

•    Ujawniona - badani wiedzą że są przedmiotem obserwacji; istnieje możliwość nienaturalnego zachowania osób obserwowanych

•    Nieujawniona - obserwowani nie wiedzą że są przedmiotem prowadzonych badań; nie peszy obserwowanych co pozwala na uchwycenie ich naturalnego zachowania.

4. ze względu na udział obserwatora w zjawisku obserwowanym

•    Uczestnicząca - odnosi się do takiej sytuacji badawczej, gdzie obserwator jest czynnie zaangażowany w życie badanej grupy. Przyjmuje on rolę jednego z je członków i na bieżąco wykonuje związane z tym zadania Badanie zjawisk obserwowane są od wewnątrz życia grupowego.

•    Nieuczestnicząca - badacz pozostaje na zewnątrz zjawiska obserwowanego, lecz ma on swobodę poruszania się w badanym środowisku