67207

terminy: „wynagrodzenie” i „płaca”, traktowane dziś jako synonimy. Nie ma przeszkód, aby w potocznym języku stosować takie określenia wynagrodzenia, jak pensja lub zarobek. Jednak w Kodeksie pracy i aktualnie wydanych aktach prawnych stosuje się wyłącznie określenie „wynagrodzenie”.

Wynagrodzenie interpretowane w sposób niejednolity wzbudza do dnia dzisiejszego wiele kontrowersji. Jakkolwiek mówimy o płacy, wątpliwości zaczynają się już przy próbie odpowiedzi na pytanie, czym jest płaca^{1 2 3}.

Wacław Jannolowicz stwierdza, iż „ (. ..) od czasów powstania teorii płac uważa się ją za cenę " . Podobnie Paul A. Samuelson uważa, że płaca jest ceną pracy, że Jest najważniejsza ze wszystkich cen”³ między innymi dlatego, że wiąże się z pracą ludzi. Z kolei Katolicka nauka społeczna przeciwstawia się uznaruu płacy za cenę pracy i uważa, że „ pracy nie można traktować jak towar, gdyż jest ona bezpośrednim działaniem osoby ludzkiej”⁴ Należy podkreślić, że po stronie społecznej nauki Kościoła opowiada się zarówno. Międzynarodowa Organizacja Pracy (ONZ), jak też Rada Europy. Organizacje te uważają , że płaca powinna być płacą godziwą, uwzględniającą nie tylko potrzeby pracownika, ale i jego rodziny. Różnice poglądów co do istoty płacy są i pewnie być powinny. Jednak w działalności praktycznej przy planowaniu plac, rokowaniach zbiorowych, płaceniu podatków itd. - konieczna jest bardzo ścisła i jednoznaczna definicja czym jest płaca (wynagrodzenie), czym zaś nie jest⁵. Zgodnie z obowiązującymi przepisami prawnymi wynagrodzenie obejmuje wszystkie składniki wynagrodzenia, bez względu na ich nazwę i charakter, a także inne świadczenia związane z pracą, przyznawane pracownikom w formie pieniężnej lub innej formie niż pieniężna (Art 183c § 2.)⁶. Podobną definicję wynagrodzenia podaje Zofia Jacukowicz. Według Autorki „Wynagrodzenie oznacza wszelkie wypłaty należne pracownikowi za pracę wykonywaną w ramach stosunku pracy”⁷ Analizując tę defimcję wynagrodzenia rozważmy za co przysługuje pracowiiikowi wynagrodzenie.

W Art. 78. Kodeksu Pracy związek wynagrodzenia z pracą został sformułowany następująco⁸:

§ 1 Wynagrodzenie powirmo być tak ustalone, aby odpowiadało w szczególności rodzajowi

2

1

^ł Zob. T. Oleksyn. Praca.., op. cit.. s. 159.

2

   Zob. W. Jannolowicz. Rynek a place. Problemy i dylematy teorii i polityki płac, IPiSS. Studia i Materiały, 1994, z.8.

3

Zob. P. A. Samuelson. W. D. Nordhaus. Ekonomia. PWN. Warszawa 1996. s. 85.

4

Zob. Z. Dyczewski. Słuszjta i sprawiedliwa płaca ir ujęciu katolickiej nauki społecznej, w: Prawo do płacy

godziwej, praca zbiorowa), IPiSS, Studia i Materiały, 1994, z.8.

5

Zob. T. Oleksyn. Praca.., op. cit.,s. 160-161.

6

   Kodeks Pi acy. Ustawa z dnia 26 czerwca 1974r., (Tekst ujednolicony po zmianie z 14 listopada 2003r. (Dz. U. Nr 213 z 15 grudnia 2003r., poz 2081 ), strona internetowa: http: //kodekspracy. republika.pl /dzia%B301.htmz dnia 20.ll.20Mr.

7

   Zob. Z. Jacukowicz. Skuteczny’system wynagradzami w jirmie, ODDK Gdańsk 1997.., op. cit.. s. 9.

8

   Kodeks Pracy, op. cit.. strona internetowa: http://kodekspracy. republika.pl/dzia%B303.htm z dnia 20.11.2004r.