ScanImage42

184 Dariusz Dudek

Prowadzi to do wniosku, iż ochrona bezpieczeństwa państwa jako zbiorowości nie ma bezwzględnego prymatu wobec godności człowieka i wszystkich wartości indywidualnej egzystencji ludzkiej, wyrażanych w kategoriach podmiotowych wolności i praw. Nie ma w warunkach ekstremalnych zagrożeń, uzasadniających wprowadzenie stanu nadzwyczajnego, tym bardziej a maiori ad minus nie może też mieć zastosowania w sytuacjach „zwykłych”, codziennych zagrożeń, wynikających np. z przestępczości, choćby najbardziej brutalnej i niebezpiecznej.

W państwie prawa, będącym dobrem wspólnym, nie ma zatem aksjologicznej sprzeczności pomiędzy wartościami bezpieczeństwa państwa a godnością człowieka oraz jego uprawnieniami, w tym bezpieczeństwem indywidualnym; należą one do tej samej aksjologii Konstytucji Rzeczypospolitej.

SECURITY OF THE REPUBLIC OF ROLAND AS A CONSTITUTIONAL YALUE

Summary

The Author analyzes the regulation existing in the binding Constitution of the Republic of Poland from 1997 on the multidimensional problems conceming security and its axiological value.

The fundamental constitutional aspects of security refer to the State and an indirid-ual, and in a particular dimension this value is reflected in the regulation referring to freedom, the rights and duties of a human being and a Citizen as well as the rules of limiting them, the sources of law, the competences of organs of State authority, and extraordinary States (war, emergency and natural disaster).

The State’s security, which is a common good of all citizens, is not subject to absolute protection at the cost of the value of an individual existence; respecting the axiologicai foundation of the constitution, which is human dignity, leads to the necessary guarantee of multidimensional security of an individual (in the legał, personal, social and ecologi-cal spheres), both in the relations with the public authority and with other subjects.

BEZPIECZEŃSTWO WALUTOWE PAŃSTWA*

Bezpieczeństwo walutowe państwa ma swoje odbicie w normach prawnych. Prawo walutowe reguluje system pieniężny państwa oraz jednostki pieniężne dopuszczone do obiegu. Prawo walutowe określa też parytet jednostki pieniężnej oraz jej kurs wobec innych walut. Parytet określa, ile trzeba wydać zagranicznych jednostek pieniężnych na zakup za granicą umownego koszyka dóbr, który można nabyć w kraju za krajową jednostkę pieniężną. Kurs walut oznacza cenę jednej waluty wyrażoną w drugiej walucie. Może to być cena płacona w walucie krajowej za jednostkę waluty obcej lub cena jednostki walutowej krajowej wyrażona w jednostce waluty obcej. Kurs waluty służy do przeliczania cen zagranicznych na ceny krajowe i odwrotnie. Kurs walutowy informuje osoby fizyczne i prawne w danym kraju o cenie walut obcych. Jest to informacja bezpłatna. Wykorzystuje się ją w decyzjach eksporterów, importerów, jak również na poziomie firm i państwa.

Emisja pieniądza uregulowana jest w rozdziale 5 ustawy o NBP. Wzory i wartość nominalną banknotów oraz wzory, wartość nominalną, stop, próbę monet ustala prezes NBP. Ma on również kompetencje do określania wielkości emisji znaków pieniężnych oraz terminarza wprowadzania ich do obiegu. Wymienione decyzje mają formę prawną zarządze-

' W części opracowania dotyczącego złotego wykorzystano artykuł M. Weglewskie-go Złoty w potrzasku, „Newsweek” 15.02.2009, a w części dotyczącej euro R Bugaja Euro - na pewno nie teraz, „Rzeczpospolita” 10.02.2009.