W Polsce występują cztery istotne procedury, które są skodyfikowane:
• Procedura cywilna (kodeks postępowania cywilnego)
• Procedura kama (kodeks postępowania kaniego)
• Procedura administracyjna (kodeks postępowania administracyjnego)
• Procedura podatkowa (ordynacja podatkowa)
Procedura cywilna
1. Sporządzenie pozwu
• Oznaczyć sąd, do którego pozew jest kierowany
• Określić strony
• Określić żądanie pozwu
• Może być dodatkowe żądanie (np. zasądzenie kosztów procesu)
• Zawarcie uzasadnienia żądań wraz z przytoczeniem dowodów
Pozew do sądu wraz z załącznikami wnosi się w dwóch egzemplarzach (jeden dla sądu, drugi dla pozwanego)
Wpis stosiuikowy - wysokość wpisu uzależniona od wartości sporu Druga strona pisemnie odpowiada na pozew.
2. Rozprawa w sądzie.
• Sąd prowadzi postępowanie dowodowe
• Zanim zapadnie orzeczenie odbywa się kilka rozpraw sądowych
3. Sąd zamyka przewód sądowy i ogłasza orzeczenie (zwykle przybiera formę wyroku, który jest wydawany w imieniu Rzeczypospolitej Polskiej). Sąd ma możliwość odroczenia ogłoszenia wyroku. Jeżeli strona jest niezadowolona z orzeczenia to ma termin 7-dniowy, liczony od dnia ogłoszenia wyroku, na złożenie wniosku o doręczenie wyroku z uzasadnieniem.
4. Od doręczenia wyroku z uzasadnieniem strona ma termin 14-dni owy na wniesienie apelacji. W apelacji strona musi określić zaskarżony wyrok, określić czy zaskarża wyrok w całości lub w części; wskazać podstawę apelacji; w apelacji muszą być podane żądania (czy żąda zmiany wyroku czy uchylenia wyroku i przekazania sprawy sądowi II instancji).
Druga strona ma prawo złożenia odpowiedzi na apelację.
Sąd apelacyjny co do zasady nie prowadzi postępowania dowodowego, opiera się na dowodach zgromadzonych przez sąd I instancji.
Sąd apelacyjny może oddalić apelację, zmienić wyrok i samodzielnie orzec, może uchylić wyrok i przekazać sprawę do rozpoznania sądowi I instancji.
Kasacja - szczególny środek zaskarżenia orzeczeń sądów II instancji, kierowany do Sądu Najwyższego. Wnosi się go w terminie 60 dni, liczone od dnia doręczenia orzeczenia sądu II instancji. Kasacja nie przysługuje od wszystkich orzeczeń, a tylko od niektórych.