jedynie dokonać u Y uszkodzeń dała). W takich sytuacjach mamy do czynienia z kumulatywna kwalifikacją prawna (sprawca odpowiada za usiłowanie czynu A ♦ dokonanie czynu B). Jeśli łagodniejszy skutek jest skutkiem działań objętych czynnym żalem, to usiłowanie pozostaje bezkarne, a sprawca odpowiada tylko za wywołanie owego łagodniejszego skutku.
Usiłowanie nieudolne. Z usiłowaniem nieudolnym mamy do czynienia, gdy dokonanie, do którego zmierza sprawca jest ex antę niemożliwe, ale sprawca o tym nie wie Usiłowanie nieudolne (art. 13 § 2 KK) jest bezprawne, jeśli niemożliwość dokonania wynika braku przedmiotu wykonawczego (X usiłuje okraść pusty sejf lub zabić martwego Y) lub użycia niewłaściwych środków (X chce zabić Y nienabitym pistoletem; X chce dokonać nielegalnego wyrębu przy pomocy kostki masła). Bezkarne jest usiłowanie nieudolne ze względu na błąd co do osoby czy nieodpowiedni sposób działania. Racją penalizacji usiłowania jest negatywna ocena nastawienia sprawcy. Karalność usiłowania. Co do zasady wymiar kary za usiłowanie jest taki sam jak przy dokonaniu, można jednak uznać brak dokonania za okoliczność łagodzącą Przy usiłowaniu nieudolnym sad może zastosować nadzwyczajne złagodzenie kary. a nawet odstąpić od jej wymierzenia Ustawodawca wprowadza w art. 115 § 1 KK klauzulę niekaralności: me podlega karze osoba, która dobrov/olnte odstąpiła od dokonania (odstąpienie od dokonania], lub zapobiegła skutkowi stanowiącemu znamię czynu zabronionego [czynny zal]. Jeśli czynny Zal okazał się bezskuteczny, sad może zastosować nadzwyczajne złagodzenie kary Karalność usiłowania kwalifikowanego objętego czynnym żalem została opisana wyżej (p. usiłowanie kwalifikowane i czynny Zal). Dobrowolność WaZne za to. by odstąpienie od dokonania lub zapobieżenie skutkom było dobrowolne, tzn by sprawca mógł bez przeszkód dokonać czynu, ale zrezygnował. Nie istotna jest przy tym motywacja sprawcy (przypływ miłosierdzia jest równie dobry jak obawa przed ukaraniem). Powiadomienie organu ścigania Przy niektórych przestępstwach (np. zamach na niepodległość państwa, szpiegostwo itp.) dla zastosowania klauzuli niekaralności konieczne jest jeszcze zawiadomienie organu powołanego do ścigania, o wszystkich istotnych okolicznościach popełnionego czynu.