984501879

gdyż z podobną sytuacją mamy do czynienia w opisie zdarzenia z życia Johanana ben Zecharii. W wizji prezentowanej przez Brandstaettera jest miejsce dla trzech spośród wymienionych typów wrażeń: słuchowych, dotykowych i smakowych.

Opowiadający dyskretnie przeprowadza czytelnika z płaszczyzny naturalnej do nadprzyrodzonej. Scena wizyjna rozpoczyna się stwierdzeniem, iż wieczorem Johanan wyszedł na taras pustelni, by się modlić i rozważać tajemnicę pustyni. Jego zainteresowanie pustynią stanowi okazję, aby przybliżyć czytelnikowi biblijne rozumienie tej przestrzeni. W komentarzu pojawia się wyjaśnienie, że pustynia była „błogosławiono-przeklętym” miejscem łączącym w sobie sprzeczności, miejscem, które miało swoje „bosko-demoniczne” pochodzenie. Następnie narrator dzieli się ważnym spostrzeżeniem, które - jak okaże się wkrótce - ma charakter antycypacji i bezpośrednio dotyczy Johanana:

Pustynia nie była jednak wyłączną siedzibą Pana. Wprawdzie z jednej strony była domeną Boskich Objawień, z drugiej jednak miejscem próby i pokusy, szkołą pokory i mądrości, sceną dramatycznych rozmów człowieka z Bogiem i walk z szatanem, podczas których człowiek uczył się przezwyciężać samego siebie i odróżniać głos Dobra od głosu Zła (I-II, 167).

Powyższa informacja przygotowuje czytelnika do właściwego zrozumienia zdarzenia, które zaskoczyło proroka*⁰. Podczas gdy Johanan był na tarasie, nagle tak bardzo rozszalała się burza piaskowa, że nie zdołał nawet dojść do schodów, by bezpiecznie ukryć się przed uderzeniami wiatru niosącego pustynny piasek. Poprzez takie usytuowanie wewnętrznego doświadczenia spotkania z Bogiem narrator nawiązuje do opisu starotestamentalnych teofanii, często bowiem towarzyszyły im różne zjawiska atmosferyczne -

⁶⁰ Zaskoczenie to postawa, która czysto towarzyszy opisom powołania prorockiego: człowiek nagle wezwany przez Boga do wypełnienia szczególnej misji nie jest - z psychologicznego punktu widzenia - przygotowany do natychmiastowej odpowiedzi. Por. np. Wj 3, 1-22: lSm 3, 1-18; zob. też G. W i t a s z e k, Moc słowa prorockiego. Lublin 1996, s. 26.

254