Stosunek pracy na podstawie wyboru.
Nawiązanie stosunku pracy na podstaw ie wyboru następuje, jeżeli z wyboru wynika obowiązek wykonywania pracy w charakterze pracownika. Nie istnieje domniemanie powstania stosunku pracy z wyboru. Nawiązuje się go z chwilą wyboru lub objęcia stanowiska, np. w przypadku, gdy wybór wymaga zatwierdzenia.
Na podstawie wyboru nawiązują się stosunki pracy na stanowiskach kierowniczych w instytucjach samorządowych, jak również stosunki pracy z osobami na określonych stanów iskach państw owychj.
Podstawą nawiązania stosunku pracy z wyboru może być nie tylko ustawa, lecz także statut - w drodze wyboru mogą być obsadzane stanowiska w organizacjach politycznych i społecznych.
Prawny charakter wyboru, odmienny od dwustronnego zobowiązaniowego charakteruumowy o pracę, a porównywalny do jednostronnej podstawy powstania stosunku pracy (mianowania bądź powołania), wyłącza możliwość ustalania istnienia tego stosunku przez sąd w trybie sprawy ze stosunku pracy.
Stosunek pracy z wyboru nie ma samodzielnego charakteru. Powstaje on w celu wykonywania mandatu i utrzymuje się przez okres jego trwania.
Stosunek pracy z wyboru rozwiązuje się z wygaśnięciem mandatu. Przyczynami wygaśnięcia mandatu mogą być: odwołanie przed upływem kadencji, zrzeczenie się mandatu, śmierć elekta.
W związku z wyborem pracownik może wystąpić do dotychczasowego pracodawcy o udzielenie mu urlopu bezpłatnego, którego pracodawca może udzielić na zasadach określonych w art. 174 k.p. W tym przypadku stosunek pracy u dotychczasowego pracodawcy nie zostaje rozwiązany, ale w czasie sprawowania zadań związanych z wyborem trwa w dalszym ciągu, a zawieszeniu ulega jedynie jego realizacja. Urlopu bezpłatnego udzielonego na czas pełnienia zatrudnienia z wyboru nie wlicza się do okresu pracy u dotychczasowego pracodawcy, od którego zależą uprawnienia pracownicze. Pracownik pozostający w związku z wyborem na urlopie bezpłatnym ma prawo powrotu do pracy u pracodawcy, który zatrudniał go w chwili wyboru, na stanowisko równorzędne pod względem wynagrodzenia z poprzednio zajmowanym, jeżeli zgłosi swój powrót w ciągu 7 dni od rozwiązania stosunku pracy z wyboru (art. 74 k.p.).
W przypadku gdy pracownik w związku z w-yborem nie pozostawał na urlopie bezpłatnym, podmiot, u którego pracownik kończy zatrudnienie, powinien wypłacić mu odpraw ę w wysokości jednomiesięcznego wynagrodzenia (art. 75 k.p ), która to przysługuje pracownikowi, który nie ma możliwości powrotu do pracy wykonywanej przed wyborem.