ZDOLONOŚĆ PRAWNA
1. Zdolność prawna - możliwość bycia podmiotem praw i obowiązków, ma ją każdy człowiek. Zdolność ta zaczyna się w chwili urodzenia (art. 8), art. 9 - ustanawia domniemanie wzruszalne, że każdy człowiek przychodzi na świat żywe.
-> Moment urodzenia - rozumie się moment całkowitego rozdzielenie od ciała matki.
Dziecko urodziło się żywe jeśli w chwili rozdzielania wskazywało 3 cechy życia: oddychanie, czynność serca, skurcze mięśni zależne od woli.
-> Dziecko przed urodzeniem- nie jest dopuszczalna aborcja, ale są wyjątki, może być spadkobiercą pod warunkiem, że urodzi się żywe i chwili śmierci spadkodawcy musi być poczęty. Szkody prenatalne - szkoda, której dostał nasciturus, za szkodę może być odpowiedzialna matka, szef, każda osoba, jest to odpowiedzialność odszkodowawcza w chwilą urodzenia, mogą ubiegać się o to rodzice. Można uznać dziecko poczęte- ojciec może iść i uznać dziecko poza małżeństwem. Ustanowienie kurateli dla dziecka poczętego- taka potrzeba jest, jeśli zachodzi potrzeba ochrony jego spraw. Wygasa wraz z urodzeniem się dziecka.
->Zdolność sądowa - oznacza zdolność do bycia stroną procesu.
-> koniec zdolności prawnej to śmierć. Dowodem śmierci jest akt zgonu, akt zgonu sporządza kierownik stanu cywilnego, na podstawie zaświadczenia lekarskiego - karta zgonu. Czasem zaświadczenie lekarskie nie może być dowodem, ponieważ ktoś np. spłonął, nie ma ciała. Jeśli się wydarza taka sytuacja trzeba przeprowadzić postępowanie sądowe- postanowienie o stwierdzenie zgonu- na podstawie takiego stwierdzenia sporządza się akt zgonu. Stwierdzenie zgonu jest pewne.
Drugim przypadkiem jest uznanie za zmarłego- ma miejsce wówczas jeśli człowiek zaginął, nie mamy pewności czy on żyje i upłynęło 10 lat, liczone od końca roku kalendarzowego roku o którego była ostatnia wiadomość o zaginionym. Termin ten niekiedy jest zmieniony, jeśli osoba ma powyżej 70 lat, to wtedy musi upłynąć 5 lat. Nie można uznać za zmarłej osoby, która nie miałaby jeszcze ukończone lat 23. Sąd wydając postanowienie, wskazuję datę śmierci Gest ważne bo ustaje władza rodzicielska, małżeństwo) jeśli sąd nie jest w stanie wskazać datę śmierci to jest w tedy pierwszy dzień oczekiwania (1 styczeń przeważnie). Jeśli się okaże, że osoba żyje to wówczas postanowienie o uznanie za zmarłego wygasa się, uchylono się. Może roszczyć o zwrot w przypadku dziedziczenia. Jeśli współmałżonek zawarł już drugie małżeństwo w dobrej wierze to nie będzie już unieważnione. Jeśli wdowa nie wzięła po raz drugi ślubu to to małżeństwo trwa.