74009

Periodyzacja marksistowska

Stworzona w 1895r. przez Karola Marksa, niemieckiego ekonomistę. Twierdził on, że w dziejach ludzkości istnieje mniej więcej dominacja określonych sposobów produkcji i na tej podstawie wyróżniał 5 formacji społeczno -ekonomicznych

1)    wspólnota pierwotna

2)    niewolnictwo

3)    feudalizm

4)    kapitalizm

5)    socjalizm

Marks stwierdził, że przechodzenie od jednej formacji do drugiej jest rezultatem 3 procesów:

>    wzajemnego oddziaływania człowieka i przyrody w procesie produkcji dóbr materialnych, a co za tym idzie rozwoju sił wytwórczych (poziom narzędzi produkcji i umiejętności człowieka);

>    sprzeczność między nowymi siłami wytwórczymi (wyższym ich poziomem) a starymi (zacofanymi) stosunkami produkcji,

>    sprzeczności między nowymi stosunkami produkcji (bazą ekonomiczną) a starą nadbudową ideologiczno-polityczną (ustrojem państwa, ideologią).

Motorem dziejów staje się rozwój narzędzi pracy, rewolucje społeczne decydują o przejściu od formacji starej do nowej, bardziej rozwiniętej i postępowej. Powstania niewolnicze położyły kres niewolnictwu, rewolucje burżuazyjne - feudalizmowi, rewolucje proletariackie usuną kapitalizm. Socjalizm, jako faza pełnej równości ludzi (komunizm), będzie ostatnim stadium rozwoju społeczeństwa ludzkiego.

Periodyzacja Rostowa

Jest przeciwstawna do periodyzacji Marksa. Stworzona w 1964r. przez Walta Rostowa, amerykańskiego ekonomistę. Wyróżnił 5 stadiów przechodzenia od społeczeństwa tradycyjnego do nowoczesnego:

1) tradycyjne - duży udział zatrudnienia w rolnictwie (75%), niska wydajność pracy.

hierarchiczna struktura społeczeństwa, władza w rękach posiadaczy ziemskich;