6775041084

2. Marksizm

Marksizm jest teorią filozoficzno - ekonomiczno - polityczną opracowaną przez Karola Marksa³⁴ w oparciu o dialektykę Georga W. F. Hegla,³⁵ ateistyczną myśl Ludwika Feurbacha,³⁶ ewolucjonizm Karola Darwina,³⁷ materializm epoki Oświecenia, angielskie teorie ekonomiczne oraz francuski socjalizm utopijny.³⁸ Celem filozofii marksistowskiej jest opisanie i wyjaśnienie rzeczywistości, wyznaczenie celu działania oraz podanie środków przekształcenia świata. Marks uważał bowiem, iż „filozofowie rozmaicie tylko interpretowali świat, idzie jednak o to, aby go zmienić.”³⁹

2.1. Teoria rzeczywistości

- MATERIALIZM DIALEKTYCZNY

Zdaniem Marksa, jedyną rzeczywistością jest świat materii, który można rozumieć jako przyrodę oraz jako materię społeczną tworzoną przez instytucje, dzieła kultury czy normy życia politycznego. Materią jest również świadomość człowieka i ludzkie wartości etyczne. Właściwością materii jest jej nieustanny rozwój prowadzący do powstawania coraz to nowych postaci. Mechanizmem, kierującym przemianami materii, są prawa dialektyczne. Zgodnie z nimi każdemu twierdzeniu odpowiada jego zaprzeczenie czyli każdej tezie odpowiada antyteza, a z nich (tezy i antytezy) wyłania się synteza, która stanowi tezę w następnym etapie rozwoju materii.

Marks, podobnie jak Hegel, wyróżnił aż trzy prawa dialektyczne. Pierwsze z nich to „prawo przechodzenia zmian ilościowych w jakościowe.” Zgodnie z nim ilość przechodzi w jakość. Drugie prawo to „prawo negacji negacji”, które polega na tym, że zmiana jakościowa bytu jest zanegowaniem poprzedniej jego jakości. Nowy byt zawiera jednak jakieś elementy

34    (ur. 1818 - zm. 1883 r.) Napisał: O różnicy między filozofią przyrody Demokryta a filozofią przyrody Epikura, Rękopisy filozoficzno - ekonomiczne z 1844 r., Tezy o Faurbachu, Przyczynek do krytyki ekonomii politycznej, Manifest Komunistyczny, Kapitał.

35    (ur. 1770 - zm. 1831 r.) Napisał: Encyklopedia nauk filozoficznych w zarysie - 10 tomów.

36    (ur. 1804 - zm. 1872 r.) Napisał: Istota chrześcijaństwa, Przyczynek do krytyki filozofii heglowskiej, Zasady filozofii przyszłości.

37    (ur. 1809 — zm. 1882 r.) Napisał: O powstawaniu gatunków, O powstawaniu człowieka.

38    W. Lenin, Trzy źródła i trzy części składowe marksizmu, Warszawa 1979, s. 46 - 51.

39    Folscheid, Wielkie daty, s. 109.