77115

Ustalanie chronologii dotyczy podstawowych dat z życia człowieka, przede wszystkim urodzenia i zgonu, przy czym należy pamiętać, że księgi metr ykalne jeszcze w XVIII wieku notują jedynie datę chrztu i pogrzebu oraz zawsze datę zawarcia małżeństwa.

Datę urodzenia ustalamy przede wszystkim na podstawie metryki clirztu:

Mieszczanie i chłopi - obrzęd dopełniany w dniu następnym po urodzeniu Szlachta - kilkumiesięcznie opóźnienie.

Metryki zaczęto spisywać po soborze trydenckim zachowały się jednak nieliczne.

W wypadku braku metryki irrodzenia czas tego wydarzenia możemy ustalić za pomocą wieku podanego w metryce pogrzebu. Informacje te mają wartość przybliżoną. Jeszcze mniej pewnego materiału dostarczają nam akta prawne związane z działaniem opieki nad małoletnimi lub z ich usamodzielnieniem się. Całkowitą pełnoletność uzyskiwało się w 24 roku życia

Datę śmierci ustalamy na podstawie metryki pogrzebu, który następował w ciągu tego samego dma, dr irgiego lub trzeciego dnia po zgonie w wypadku clilopów i mieszczan, czwartego dtua jeśli chodzi o duchowmych a pełnego miesiąca jeśli chodzi o szlachtę.

Ostatni zapis informujący o osobie żywej i pierwszy zapis informujący o niej jako zmarłej to: olim, quondam, pia memoriae, defunctus.

Datę ślubu ustalamy za pomocą metryki ślubu. Jeśli brak pomocne mogą być daty umów przedślubnych. Inną pomocą jest data urodzenia pierwszego dziecka ale należy tutaj brać pod uwagę wiek sprawny do płodzenia potomstwa, gdyż prawo kanoniczne dopuszczało małżeństwo po 14 roku życia mężczyzny i 12 r oku życia kobiety.

Ustalenie przynależności klasowej lub stanowej jest ważne ze względu na socjologiczny cliarakter badań genealogicznych. W grę w^rchodzą tirtaj określenia używane w praktyce kancelarii królewskiej, sądów państwowych i kościelnych pozwalające określić przynależność klasowy. Pozostałe kancelarie nie przestrzegały ściśle konwencjonalnych prawideł. Jednak i tytulatura nie zawsze była jednoznaczna z pozycją prawną i społeczną obdarzonej nią osoby. Praktyka polska nie zna tego rodzaju partykuł jak francuskie de czy niemieckie von, które poprzedzając nazwisko oznaczają szlachcica. W praktyce polskiej rycerz to strenuus (mężny), validus (możny) czasem spectabilis (godny). Szlachta to: nobiles (szlachetni), gcnerosi (irrodzeni), magnifici (wielmożni). Mieszczanie to honesti (godni). Chłop to laboriosirs (pracowity), honestirs (uczciwy), providirs ( opatrzny). Duchowiri są honorabiles (czcigodni), venerabiles (dostojni). Mąż nairki to vir excellens, studenci to shrdiosi. Żydzi to infideles (niewierni) lub perfidi (przewrotni)