77504

sobie dobra, stanowi narzędzie przynoszące człowiekowi zbawienie. Wyraziła to bezpośrednio teza Jana Pawła II wyrażona w encyklice Redemptor homini: „człowiek jest drogą Kościoła".

Uważa się, iż geneza związania doktryny solidaryzmu z nauką społeczną Kościoła, a następnie z myślą chadecką wynikało z faktu, iż Kościół musiał w jakiś sposób przeciwstawić się rosnącym wpływom ateistycznym w swoim charakterze doktrynom jakimi były socjalizm i komunizm. 2 racji pogarszającej się sytuacji robotników i ich trudnych warunków życia, socjalizm stawał się swoistym obrońcą uciśnionych. Nie walczył jednak tylko o lepszy byt dla klasy robotniczej, ale równocześnie podejmował konfrontację z religią. Istniała vwęc realna wizja laicyzacji i odchodzenia od Kościoła całych klas społecznych. Stworzono więc doktrynę, która bazując na filozoficznym personalizmie miała stanowić konkurencję dla świętującego tryumf socjalizmu.

W ramach myślenia solidarystycznego człowiek jest podmiotem silnie zakorzenionym w szerszym społecznym kontekście, który w pierwszej kolejności stanowi rodzina, w kolejnej wspólnoty lokalne i wreszcie państwo. Stąd też solidaryzm postuluje wzajemną odpowiedzialność w ramach wspólnot, co na poziomie państwowym prowadzić powinno do powstawania odpowiednich programów wsparcia. Człowieka jest poza tym osobą co sprawia, iż przynależy mu niezbywalna godność; jego życie rozgrywa się w kontekście wartości moralnych, nie podlegających relatywizacji.

Dla doktryny solidarystycznej kluczowych jest kilka postulatów, m.in. poszanowanie życia ludzkiego od momentu poczęcia do naturalnej śmierci, poszanowanie instytucji rodziny, podkreślenie osobotwórczej wartości pracy, ochrona własności prywatnej jako naturalnego prawa każdej jednostki, wzajemna solidarność oraz odpowiedzialność społeczna. Stąd też doktryna w myśleniu Kościoła i chrześcijańskich demokratów ma stanowić przeciwwagę dla jednostkowych i klasowych egoizmów. W tym duchu krytykuje się także konsumpcjonizm jako postawę, która z pogoni za zdobywaniem kolejnych dóbr uczyniła sens życia, redukując życie jednostki do wymiaru materialnego.

•    Katolicka nauka społeczna (KNS) składa się z tych aspektów doktryny Kościoła katolickiego, które odnoszą się do kwestii zbiorowych problemów społeczności lub też całej ludzkości. Nazwa ta pierwszy raz użyta została w encyklice Quadragesimo anno Piusa XI z 1931, ale za głównego twórcę nauczania społecznego Kościoła katolickiego uważa się Leona XIII, który w 1891 roku wydał encyklikę Rerum novarum. KNS jest więc nauką stosunkowo młodą, ale tylko w sensie wyodrębnienia jej z całokształtu nauczania Kościoła.

Część KNS dotycząca najbiedniejszej części społeczeństwa bazuje na niektórych zapisach ze Starego Testamentu, jak również nauczaniu Jezusa Chrystusa, opisanym w Nowym Testamencie, takim jak np. zdanie "Zaprawdę, powiadam wam: Wszystko, co uczyniliście jednemu z tych braci moich najmniejszych, Mnieście uczynili". Inną cechą szczególną katolickiej nauki społecznej jest sposób, wjaki KNS krytykowała    (i    krytykuje)    społeczne    i

polityczne ideologie: komunizm, socjalizm, faszyzm, kapitalizm i liberalizm. Wszystkie one w swojej czystej postaci zostały w swoim czasie potępione przez dokumenty programowe KNS, wydawane przez różnych papieży w różnych okresach historycznych.

•    Państwo opiekuńcze (ang welfare State), także: państwo dobrobytu,

państwo    bezpieczeństwa    socjalnego    -