77679

—    ich władztwo chronione przez pretora lub namiestnika, który udzielał skargi z ńkcją w formułce „si civis Rom.mus essef'.

—    212 r n.e. - zanikła po nadaniu obywatelstwa wszystkim mieszkańcom imperium przez Karakalę.

Uprawnienia właściciela i ich ograniczenia

—    Uprawnienia:

*    ius possidendi - możność posiadania

*    ius utendi- możność używania aż do zużycia jus ubutendi

*    ius fruejidi- możność pobierania pożytków

*    ius dispoueudi- możność rozporządzania rzeczą

—    Ograniczenia:

*    w sferze obyczajowej, np. zaniedbywanie roli

*    w sferze tzw. prawa sąsiedzkiego (zakaz zmieniania naturalnego spływu wody; możność żądania ścięcia drzewa z gruntu sąsiada, jeśli przerosło granicę lub rzucało duży cień, możność wejścia na cudzy grunt, by zebrać własne owoce)

*    w sferze prawa publicznego o charakterze:

—♦ sanitarnym - zakaz grzebania i palenia zmarłych w Rzymie —* budowlanym - przepisy zabezpieczające domy przed dewastacja —> komunikacyjnym - umożliwienie dostępu do dróg i rzek —* administracyjnym - możliwość wywłaszczenia przez magistraturę.

*    ciężar,' publiczne - np. nakaz utrzymania przyległej drogi w dobrym stanie, obowiązek przekazywania poczty, płacenie podatków ltp.

*    powstałe na skutek działań właścicieli - np. ustanowienie służebności, zawarcie umowy najmu, ltp.

—    Prawo własności było (i jest):

*    prawem elastycznym, tzn. po odpadnięciu ograniczenia, całość władztwa wracała do właściciela.

*    prawem bezwzględnym - wyłączenie ingerencji innych osób Współwłasność

—    Comiuuuio pro indnisio — współwłasność w częściach idealnych, własność udziału, a nie konkretnych rzeczy.

—    Właściciel mógł swoim udziałem swobodnie dysponować, ale całą rzeczą wszyscy właściciele.

—    Consortiiuu ercto non cito - najstarsza wspólnota majątkowa powstała na skutek spadkobrania przez siu beredes.

—    Współwłasność powstawała również na skutek dziedziczenia, spółki, zmieszania rzeczy jednorodzajowych.

—    Właściciele mogli w każdej chwili dokonać podziału. Służyła do tego początkowo (ustawa XD tablic) iictio fnniiliue erciscundne (przy consortiiuu ercto non citó), a potem stworzona została actio cojniuiuu dividimdo

POSIADANIE

—    władztwo faktyczne {possesio, początkowo u sus)

—    prawdopodobnie pierwotne w stosunku do władztwa prawnego