77916

Dr. Hab. Maria Bijak- Kaszuba

Międzynarodowa integracja gospodarcza

Wykład XIII - Pozaeuropejska regionalna integracja gospodarcza

Półonocnoakerykańska Strefa Wolnego Handlu - NAFTA - ustanowiona w 1992 roku (1994).

Ogólne cechy NAFTA:

naturalna strefa wolnego handlu o zasięgu kontynentalnym z wyraźnie zaznaczonym punktem ciężkości, zróżnicowany (z uwagi na potencjał demograficzny i poziom rozwoju gospodarczego) skład członkowski: Kanada, Meksyk, USA.

asymetryczne przepływy handlowe w obrębie strefy (CAN-USA; MEX-USA)

NAFTA - motywy utworzenia:

Meksyk:

a) motywy ekonomiczne:

dostęp do ogromnego rynku przyciągnięcie inwestycji zagranicznych modernizacja gospodarki wzrost eksportu wzrost zatrudnienia poprawa poziomu życia a) motyw polityczny

Stabilizacja polityczna kraju, który od połowy lat 80 przeprowadzał neoliberalne (wolnorynkowe) reformy, dostosował swoją politykę handlową do zasad GATT/WTO, a politykę wobec inwestycji zagranicznych - do zasad OECD.

USA:

Oczekiwania USA dotyczyły głównie Meksyku, ponieważ z Kanadą, USA były połączone strefy wolnego handlu (CUSFTA) już od 1989.

a)    motywy ekonomiczne:

zwiększone możliwości ekspansji handlowej i kapitałowej na rynek meksykański niższe ceny towarów importowanych z Meksyku

b)    motywy polityczne

szanse na wzrost stabilności politycznej i ekonomicznej Meksyku i w efekde zmniejszenia się nielegalnej imigracji do USA.

Kanada;

Traktowała NAFTA jako kolejną rozszerzoną wersję CUSFTA Była zainteresowana perspektywicznym udziałem w szerszej strefie wolnego handlu z udziałem obu Ameryk.

NAFTA - najważniejsze postanowienia

liberalizacja obrotów towarowych: całkowite zmniejszenie ceł i barier pozacelnych w ciągu lS-letniego okresu przejściowego. Specjalne potraktowanie trzech grup wrażliwych towarów: tekstyliów, samochodów i produktów rolnych,

liberalizacja handlu usługami - wprowadzenie klauzuli narodowej z wyłączeniem większość usług lotniczych, telekomunikacyjnych i socjalnych,

liberalizacja przepływu inwestycji - zastosowanie klauzuli narodowej z wyłącznie inwestycji w sektorze podstawowych usług telekomunikacyjnych i socjalnych,

ochrona środowiska naturalnego - zmierzanie do harmonizacji (na wysokim poziomie) standardów ochrony środowiska.

NAFTA - efekty funkcjonowania

Zdynamizowanie obrotów handlowych (kreacja handlu) między USA i Kanadą, a przede wszystkim między USA i Meksykiem (tu głównie wzrost eksportu, w większości zintemalizowanego z Meksyku do USA).

Wzrost atrakcyjności obszaru NAFTA jaka obszaru inwestowania. Dotyczy to zwłaszcza Meksyku, który przyciąga inwestycje przede wszystkim firm amerykańskich.

Poprawa konkurencyjności gospodarki meksykańskiej, wzrost zatrudnienia i dochodów - ale głównie w branżach nastawionych na eksport.

Stopniowy proces demokratyzacji Meksyku.

Wzrost zależność Meksyku od rynku i koniunktury gospodarczej USA - ze względu na restrukturyzację gospodarki Meksykańskiej i przesunięcie handlu.

Nasilenie zjawiska nielegalnej emigracji z Meksyku do USA.