Usługi fnakie - dobra i usługi nabywane przez oslaiecznych użytkowników, nie podlegające dalszej obróbce ani odsprzedaży
Wartość globalna to sima wartości ogółu dóbr i ushjg wytworzonych w gospodarce w ciągu roku.
PKB nazywamy wart rynkowa towarów i usług linalnych wytworzonych w gospodarce w ciągu roku. Do PKB nie wlicza się wartości dóbr pośrednich które zużywa się w produkcji dóbr finalnych. PKB podzielony stanowi sumę spożycia i akumulacji brutto.
Spożycie obejmuje dobra i usługi niematerialne finansowane z dochodów osobistych ludności oraz Imduszów społecznych. Akumulacja zaś stanowi inwestycję brutto tj. nowe inwestycje i inwestycje finansowane z fuiduszu amortyzacji oraz wartość przyrostów i zapasów.
Do PKB nie wchodzą:
- szara strefa - działaność gospodarcza która nie jest zarejestrowana, ale jest dopuszczalna (po to by uktyc dochód)
- czarna strefa - działaność gospodarcza, która nie jest legalna
- przysługi koleżeńskie odpłatne
- sprzedaż towarów używanych
PRODUKT POTENCJALNY
- jest wielkością dynamiczną zmieniającą się z dnia na dzień
- dynamika uzależniona od czynników zewnętrznych niezależnych od człowieka (np. pogoda)
- kapitał trwały - nowoczesne maszyny zmieniają się w stosunku do produktu potencjalnego
• zmiany kwalilfcacji pracowników - codziennie ktoś doświadczony przechodzi na emeryturę a na jego miejsce wchodzi młoda osoba bez doświadczenia - różna produktywność
• zmienna produktywność np. autostrada na różnych obszarach rolniczych (produkcja rolnictwa zmniejszy się, dzięki autostradzie zwiększy się produktywność innych branż, rozwinie się infrastruktura)
Dochód narodowy (D) - suma dóbr i usług nowo wytworzonych w danym roku w gospodarce Narodowej. Ustala się ją sumując produkcje czystą czyi wartość dodaną poszczególnych działów gospodarki Narodowej. Dochód narodowy jest mniejszy od PINIM o sumę podatków pośrednich tj. wszelkiego typu podatków obrotowych łącznie z podatkiem od wartości dodanej i podatków specjalnych. Wartość nowo wytworzona jest to wartość cjobalna pomniejszona o wszystkie tej wartości które zostały wytworzone w okresach wcześniejszych.
PNB w ujęciu nominalnym mierzy się w cenach bieżących i służy do oceny aktualnego tempa wytwórczości i podziału na akumulację i konsumpcję.
PNB w ujęciu realnym mierzy się w cenach stałych i służy do oceny sytuacji gospodarczej kraju w przekroju czasowym. Dellator PNB to wskaźnik zmian cen wszystkich dóbr i usług wytworzonych w danym roku, wchodzących w skład PNB
• W etoda dochodów - dodawanie dochodów z pracy i od kapitału powstających w procesie wytwarzania produktów i usług w danym roku. Nie dolicza się tutaj wartości transferów.
• Metoda wydatków - osobiste wydaiki(ponoszone na zakip wytwarzanych w kraju dóbr konsumpcyjnych) ♦ wydatki rządowe(na zakup krajowych dóbr i usług) + zakup prywatnych krajowych dóbr inwestycyjnych ♦ wydatki zagranicy na krajowe dobra eksportowane
• Metoda produktów - wartość sprzedaży dóbr linalnych (suma wartości wytworzonych w określonym kraju w ciągu roku. Stanowi sumę wszystkich ich wartości po oc|ędu zużycia pośredniego. Są to produkty oraz usługi kupione i zużyte do produkcji innych dóbr.)
Pierwotny - w miejscu jego wytworzenia tj. w przedsiębiorstwach między pracowników i właścideS przedsiębiorstw na wynagrodzenia i zyski
Wtórny - za pośrednictwem rynku i budżetu państwa, poprzez zakup dóbr i usług na rynku i przez system podatkowy powstają dochody właścidełi przedsiębiorstw usługowych, pracowników tam zatrudnionych oraz dochody państwa.