83169

•    Inne kontrakty werbalne:

o Dotis dictio - do V w.

o lusirandum liberii - zaprzysiężone przyrzeczenie wyzwoleńca do pełnienia usług na rzecz patrona (przysięga sakralna) -> iudicium operarum.

Kontrakty literalne:

•    Wpisy do ksiąg rachunkowych:

o Powstanie nowych zobowiązań - nomina transcriptica -przeksięgowanie zobowiązań nie zrealizowanych:

■ Transcriptio a re in personam - wierzyciel, któremu należało się świadczenie wpisywał w swojej księdze fikcyjną wypłatę dłużnikowi, przekształcając należność w dług literalny.

• Transcriptio a persona in personam - gdy dotychczasowy dłużnik podstawiał w swoje miejsce drugiego (udokumentowana wierzytelność, dla dłużnika - odroczenie terminu), o Nomina arcaria - istotnie udzielone pożyczki - potwierdzenie zobowiązań istniejących

•    Skrypty dłużne - peregryni - dłużnik wystawiał akt pisemny (chirographum), w którym uznawał, że jest coś winien drugiemu - każda strona otrzymywała egzemplarz.

Kupno - sprzedaż (emptio - venditio):

•    Rys historyczny:

o Zamiana - permutatio

o Sprzedaż gotówkowa - postać wymiany bezpośredniej, o Sprzedaż kredytowa - odroczenie zapłaty (fides, stypulacja, kontrakt literalny). Odroczenie wydania rzeczy, o Kontrakt konsensualny - proces formułkowy, pretor peregrynów.

•    Pojęcie i sposób zawarcia kontraktu:

o Osiągnięcia porozumienia co do ceny i rzeczy sprzedanej, o Zobowiązanie dwustronnie zobowiązujące zupełnie według wymogów dobrej wiary

o Sprzedawca zobowiązywał się dostarczyć kupującemu umówioną rzecz, a kupujący zobowiązywał się zapłacić ustaloną cenę.

•    Przedmiot - rzeczy dopuszczone do obrotu, albo jeszcze nie istniejące -spodziewane - charakter warunkowy. Możliwe też było bezwarunkowe kupno szansy majątkowej „nadziei". Można było sprzedać rzecz cudzą, kupno rzeczy własnej nie wywierało skutków prawnych.

•    Cena (pretium):

o Musiała być ściśle oznaczona (powierzenie osobie trzeciej) o Oznaczona w „pieniądzach liczonych” o Rzeczywista

o Nie było pojęcia ceny słusznej, niedostępny był podstęp