83180

o Testament prawa pretorskiego - I w. p.n.e. - testament pisemny opatrzony pieczęciami co najmniej 7 świadków (Antonin Pius -bezwzględna ochrona).

o Testamenty prawa poklasycznego i justyniańskiego:

■    Formy publiczne - wpisanie do akt sądowych lub gminnych, złożenie u cesarza.

■    Formy prywatne - pisemne .

■    439 - Teodozjusz II i Walentynian III - testamentum tripartitum.

■    446 - Walentynian III - testament holograficzny, o Testamenty szczególne:

■    Testament żołnierza - jakakolwiek forma (Trajan). Ułatwienia podczas zarazy.

■    Utrudnienia - niewidomi i niepiśmienni (dodatkowy świadek).

•    Funkcja i znaczenie - eliminowanie sukcesji beztestamentowej, utrwalenie znaczenia familii, lub przerzucenie długów na niewolnika - zwierciadło obyczajów.

Treść testamentu. Podstawienie testamentowe:

•    Ustanowienie dziedzica - na początku (Titius heres esto). IV - jakiekolwiek słowa. Udziały współspadkobierców- części ułamkowe (całość spadku - 12 uncji).

•    Ustanowienie dziedzica z terminem, lub warunkiem ograniczanie nie dodane. Dopuszczalny - warunek zawieszający (trudności, gdy był potestatywny i negatywny stymulacyjne zobowiązanie zwrotu w razie niedotrzymania warunku - cautio Muciana).

•    Podstawienie (substitutio) - powołanie dziedzica „podstawionego":

o Podstawienie pospolite - substytut, lub szereg substytutów. Na końcu -niewolnik.

o Podstawienie pupilarne - ojciec ustanawiał, kto będzie dziedziczył po dziecku, gdyby zmarło jako osoba sui iuris. o Podstawienie jak gdyby pupilarne - Justynian zezwolił ascendentom na ustanowienie spadkobierców dla swoich descendentów chorych umysłowo.

•    Wydziedziczenie - musiało być dokonane w przepisanej formie.

•    Dalsza treść - cząstkowe przysporzenia majątkowe - zapisy, wyzwolenia niewolników, powołanie opiekunów i rozmaite polecenia.

Zdolność testamentowa:

•    Zdolność do sporządzenia testamentu - kwalifikowana odmiana zdolności do czynności prawnych. Później - Latyni i peregryni z commercium, osoby podległe władzy, kobiety, niewolnicy państwowi - do połowy peculium.