1. Omów aluzję w oparciu o maksymę ilości Gricea. Podaj i omów przykład.
Aluzja- maksyma ilości Grice’a przede wszystkim związana jest z aluzją. Aluzja to nawiązanie do czegoś, kogoś; przywołanie nie wprost danej sprawy, z reguły łatwe do rozszyfrowania przez odbiorcę wypowiedzi. Często wierzymy, że mówiący chce z nami współpracować, doszukujemy się aluzji, jeśli nie wiemy, o co chodzi. W pierwszym odruchu uznajemy, że maksymy nie są łamane. Przykład: Jak 2 to 2- ktoś się nie przejmuje bądź 2 mu się należy. Ważne to. co ktoś chciał powiedzieć, intencje niewyrażone wprost. Zdania aluzyjne mają charakter praw powszechnie znanych.
2. Co to jest eksplikacja, podać fazy eksplikacji i przykład eksplikacji;
Eksplikacja - procedura, której celem jest nadanie ścisłego znaczenia niejasnym terminom potocznym i włączenie ich do języka teorii naukowej.
Fazy eksplikacji:
1) Wybór cxplicandum (termin potoczny o niejasnym znaczeniu), w oparciu o potrzeby konkretnej nauki
2) Wstępna analiza explicandum
3) Ścisłe zdefiniowanie explicatum (termin będący efektem eksplikacji. ścisły termin naukowy).
4) Włączenie explicatum do języka teorii naukowej.
Przykład: Zdanie zawierające spójnik „i", „a", „ale", hib „lecz'’ nazwano koniugacją, budując dla niej konkretną tabelkę wartości logicznej.
z, |
z2 |
Z:iZ2 |
1 |
1 |
1 |
1 |
0 |
1 |
0 |
1 |
0 |
0 |
0 |
0 |
3. Na czym polega implikowanie konwersacyjne (omówić na przykładzie wybranego przykładu)
Implikowanie konwersacyjne- sens niedosłowny i niekonwencjonalny pewnych wypowiedzi.
Sygnałem pojawienia się implikatury, jest naruszenie przez jednego z uczestników komunikacji, reguły konwersacyjnej. Wypowiedź wyłamująca się z reguł konwersacji, jeśli jest taka intencjonalnie (a nie jest wynikiem pomyłki bądź nieporozumienia), niesie ze sobą szczególne, aluzyjne znaczenie (właśnie implikaturę), które odbiorca powinien potrafić rozszyfrować.
Na przykład w wymianie zdari: - Chciałbym wyjechać na Teneryfę.
- A ja chciałbym dostać Nagrodę Nobla. Drugie zdanie zawiera implikowane znaczenie „twój wyjazd na Teneryfę jest marzeniem, którego nie da się zrealizować”.
Grice wyróżnił dwa typy implikatur:
1) implikatury ogólne
- do ich zrozumienia nie jest potrzebna znajomość kontekstu (wystarczy świadomość, że mamy do czynienia z implikaturą)
2) implikatury szczegółowe
- do ich zrozumienia konieczna jest znajomość kontekstu, w jakim zostały wypowiedziane (np. zdanie „W zeszłym tygodniu odpoczywałem.”
W dialogu: - Czy przeczytałeś już "Wojnę i pokój"? --W zeszłym tygodniu odpoczywałem.)
4. Co to jest relacja binarna? Podaj jej podstawowe cechy. Zilustruj to przykładami.
Wyrażenia relacyjne wj. naturalnym:
a) niektóre rzeczowniki, np. uczeń (kogoś), nauczyciel (kogoś), matka (czyjaś)
b) przymiotniki w stopniu wyższym (z odpowiednim przyimkiem), np. wyższy od. lepszy niż
c) czasowniki przechodnie, np. lubić, pomagać.
Wyrażenia relacyjne często zwane są po prostu relacjami, chociaż przez relację rozumie się odniesienie wyrażenia relacyjnego. Można mówić o odniesieniu jednostkowym i ogólnym.
Np. Jeśli Maria jest matką Piotra, to para <Maria, Piotr> jest odniesieniem wyrażenia relacyjnego matka, lecz nie jest nim para <Piotr Maria>.