- upadające państwa generujące kryzysy regionalne; rozpowszechnianie się tych procesów np. Somalia, Sudan, Albania; państwa upadające lub upadłe destabilizują środowisko międzynarodowe i są postrzegane jako zagrożenie
W końcu lat 90. XX wieku pojawiła się koncepcja państw hultajskich (rogue States) - do tych państw zalicza się: Irak, Iran, Syria, Koreę Północną czyli te państwa, które mogą zagrozić bezpieczeństwu USA; bardzo często przywódca Iranu grozi atakiem, ale Iran nie posiada głowic jądrowych.
Cele polityki zagranicznej USA:
- cel umocnienia własnego bezpieczeństwa; za czasów prezydentury Billa Clintona; przyszłe znaczenie zaczyna mieć zintegrowane podejście; zarówno prawa człowieka jak i polityka zagraniczna musi być zintegrowana
Własne zdolności wojskowe - spadek wydatków na zbrojenia obserwuje się od lat 80. XX wieku; wydatki sięgające około 700 mld dolarów w skali roku; wydatki USA stanowią prawie 60% wydatków wojskowych wszystkich państw na zbrojenia; po co zwiększać wydatki na obronę przed zmasowanym atakiem ?
USA przewodzi państwom demokratycznym, ale możliwość działania na własną rękę; w latach 1993-1997 USA chciały być liderem, potem jednak pojawiły się tendencje unilateralne; od lat 90. XX wieku w koncepcji polityki USA zakładają, że USA muszą mieć zdolność do uczestnictwa w dwóch wojnach, a nawet w trzech konfliktach zbrojnych równocześnie; uważają, że dwie wojny można i nawet trzeba wygrać; wiara w przywództwo USA ptzez społeczność międzynarodową; w połowie lat 90. pojawia się teza, że USA nie są liderem wolnego świata, ale kwestionowano tezę Samuela Hungtintona w 1996 r. pojawia się tekst o USA jako samotnym szeryfie; USA nie przewodzą wolemu światu, ale są rogus super power - zaczyna się pojawiać pytanie czy USA ma mandat do sprawowania przywództwa w świecie ?
Teza o przewodzeniu jest tezą główną - spadek potęgi USA; przegrana z Chinami USA, ale panuje przekonanie, że USA lideruje nadal; sprzeciw USA na podjęcie jakiś decyzji nieraz zapobiegał podjęciu takich decyzji (np. na forum Rady Bezpieczeństwa NZ), ale teraz większość państw głosuje wbrew nimi; stoją państwa należące do grupy BRICS.
Zapewnianie narodowego dobrobytu w USA - współpraca środkami ekonomicznymi; wznowienie koordynacji; kontynuacja jeszcze po wojnie; kiedy powstała Unia Europejska, gdy zliczono produkt krajowy brutto był większy od produktu krajowego USA; procentowy udział przeciętnie 20%; UE od 1 do 2% prześcignęło USA; produkt krajowy brutto pizerósł o 200 mld dolarów PKB USA.
USA posiada bardzo nowoczesne technologie, ale moc potęgi posiadają państwa typu Chiny i Japonia
- tendencje pod tym względem są negatywne dla USA; kryzys świata zachodniego, ale nie doszło do kiyzysu gospodarczego w krajach Azji Południowo- Wschodniej; pomoc finansowa dla Europy być może będzie pochodziła z Chin i Indii; najwięcej w Europie stracą Ameiykanie; dosyć ciężki poziom życia w USA -metodą na załatwianie dziury budżetowej jest dodrukowywanie nowych, nic nie znaczących pieniędzy; wielkie kłopoty USA w gospodarce; inne patrzenie obecnie na rozwój gospodarki - działanie w egoistycznym interesie.
Promocja demokracji w świecie - może w czasie zimnej wojny; kampania prezydenta Jimmiego Cartera o demokracji; doszło do doprowadzenia rządów Augusto Pinocheta; ostudzenie demokracji w Europie Środkowo- Wschodniej - Rosja i Ukraina na czołowym miejscu; wszystkie strategiczne decyzje są podejmowane w perspektywie 20-30 lat; co USA zrobią w przypadku wciąż wzrastającej