RYBOZYMY przeprowadzają trzy rodzaje reakcji biochemicznych:
1) cięcie autokatalityczne=samowycinanie intronow grup 1,2,3 i genomach wimsów
2) cięcie innych cz RN A
3) synteza wiązań peptydowych przeprowadzana przez rRNA rybosmu syntetyczne cząstki RNA przeprowadzają:
1) syntezę iybonnkleotydów
2) syntezę i replikację RNA
3) przeniesienie aminokwasu na drugi aminokwas ( powst dipeptyd)
PROTOGENOM: cząsteczki zdolne do samoreplikacji i przeprowadzania reakcji biochemicznych PNA- kwas peptydonukleinowy, podobny do polinukleotydu, szkielet cukrowo-fosforanowy zastępuje wiązania amidowe.
Drogi pojawiania się nowych genów w genomie:
1) duplikacja niektórych genów w genomie
2) nabywanie genów od innych gatunków DUPLIKACJA GENU:
- dwa identyczne geny, nacisk selekcyjny:
a) na oba geny
b) na jeden gen: ten niepotrzebny gromadzi mutacje(najczęściej zmiana ramki odczytu)=inaktywaeja genu, przemiana w pseudogeny,
EWOLUCJA ZESPOŁOWA: mechanizm molekularny umożliwiający wszystkim kopiom zachowanie podobnej sekwencji podczas ewolucji (u wielogenowych rodzin)
DUPLIKACJA GENU:
1) Nierówny crossing-over : duplikacja odcinka DNA
2) Nierówna wymiana siostrzanych chromatyd: para chromatyd z pojedynczego cliromosomu
3) Amplifikacja DNA: u bakterii, nierówna rekombinacja między dwiema cz potomnymi w oczku replikacyjnym
4) Poślizg replikacyjny: duplikacja krótkich odcinków(np mikrosatelity)
AUTOPOLIPLOIDIA: zaburzenia ilości w jądrze całych genów (np. łączą się dwie diploidalne gamety), tworzy możliwość zwiększenia liczby genów= dodatkowa kopia może podlegać mutacjom nie zakłócając żywotności.
Powstawanie białek o nowych funkcjach:
1) DUPLIKACJA DOMEN: odcinek genu kodującego domenę ulega duplikacji wskutek nierównego crossing-over, poślizgu replikacyjnego itd. Wynik: powtórzenie domeny w białku (białko staje się bardziej stabilne) lub domena zmienia się wskutek gromadzenia mutacji (zmiana struktury i nowa aktywność białka)
2) TASOWANIE DOMEN: odcinki kodujące domeny różnych genów łączą się, tworząc nową sekwencję kodującą. Białko jest mozaiką.
TRANSPOZYCJA 3': transpozycja elementu LINE-1 może spowodować przeniesienie fragmentu DNA, eksonów itp.
ALLOPOLIPLOIDIA: dwa spokrewnione gatunki, mają wiele wspólnych genów, ale trochę genów innych. Inaczej międzygatunkowe przekazywanie genu