2) 2) osoby, którym dłużnik powierza wykonanie zobowiązania (wykonawcy);
To osoba, która sama podejmuje działania w miejsce dłużnika. Nic potrzeba tu umowy, wystarczy faktyczne powierzenie
3) 3) przedstawiciele ustawowi dłużnika (np. gdy dłużnik jest małoletni).
Są to osoby, które pełnią swe funkcje z mocy ustawy. Są tu wątpliwości codo przedstawicieli, którzy w jakimś stopniu występują w imieniu własnym np. wykonawcy testamentu, syndyk masy upadłościowej. Przesłanki odpowiedzialności dłużnika nie zmieniają się - są określone w art. 471.:
1) I) szkoda musi wynikać z naruszenia zobowiązania przez osobę wymienioną w art.474. Chodzi o zobowiązanie dłużnika;
2) 2) czyn pomocnika czy wykonawcy uzasadnia odp. dłużnika „jak za czyn własny” . Musimy się zastanowić czy gdyby tego czynu dopuścił się sam dłużnik, to czy byłby odpowiedzialny wedle reguł odp. przyjętych w danym zobowiązaniu. Art. 474. mów i że „dłużnik odpowiada jak za własne dziabnie lub zaniechanie” . Musimy oceniać działanie i zaniechanie pomocnika i wykonawcy tak jakby działał sam dłużnik.
Pytamy czy pomocnik i wykonawca dołożył należytej staranności jakiej wymagamy od dłużnika, a nic takiej jakej wymagamy od tych osob. Jeśli dłużnik to specjalista to wymóg podwyższonej staranności stosujemy do pomocnika i wykonawcy. W pewnych sytuacjach działający pomocnik będzie się mieścił w zakresie staranności ogolnic wymaganej, ale nic w granicach szczególnej staranności wymaganej od dłużnika specjalisty, wówczas pomocnikowi winy nie przypiszemy, ale dłużnik będzie odpowiadał.
Jeżeli wierzyciel dochodzi od dłużnika naprawienia szkody, domniemywa się, że przyczyny szkody są takie za jakie dłużnik odpowiada, co wynika z art 471. Wierzyciel nie musi więc wykazać, że pomocnicy dopuścili się zaniedbań. To dłużnik musi przeprowadzić dowod zwalniający. Dłużnika może jednak zwolnić od odp. jedynie taki dowod. ktorego przeprowadzenie zwolniłoby go z odp. gdyby sam wykonywał zob. np. sib wyższa - pomocnik nie przewiózł towaru ze względu na powodż, z tych samych powodow nie mógłby go dostarczyć sam dłużnik.
A zatem odp. dłużnika ma w istocie charakter mieszany: na zas. winy za czyn własny i na zas. ryzyka za zachowania innych osób. Stwierdzenie, że odp. dł. w prawie polskim oparta jest na zas. winy jest pewnym skrótem, uproszczeniem.
1