85024

USTALENIE WARTOŚCI SZKODY - tę wartość na ogoł trzeba wyrazić w pieniądzu, bo najczęstszym sposobem naprawienia szkody jest odszkodowanie pieniężne. Teoretycznie w celu ustalenia wartości szkody można posłużyć się 3 kryteriami:

•    • według ten powszechnych, przyjmowanych na rynku (pretium commune) - wartość dla wszystkich:

•    • według wartości Jaką przedstawia dane dobro w majątku poszkodowanego (pretium singulare) - chodzi o wartość jaką dany przedmiot miał w majątku poszkodowanego np. w związku z dekompletacją jakiejś całości (kolekcji);

•    • według wartości uczuciowej, szczególnego upodobania (pretium affectionls) np. zniszczenie pamiątkowego zdjęcia. Nie da się obiektywnie określić wartości szczególnego upodobania. Tego kryterium nie możemy brać pod uwagę - niemożliwe jest obiektywne ustalenie, nie można ponadto do oceny włączać elementów nie majątkowych.

Art. 363. § 2. Jeżeli naprawienie szkody ma nastąpić w pieniądzu, wysokość odszkodowania powinna być ustalona według cen z daty ustalenia odszkodowania, chyba że szczególne okoliczności wymagają przyjęcia za podstawę cen istniejących w innej chwili.

Zdaniem Czachorskicgo na gruncie 363 chodzi o ceny rynkowe, a zatem postulował on stosować kryterium pretium commune. Szpunar natomiat uważał, że takie rozwiązanie jest sprzeczne z zasadą pełnego odszkodowania - trzeba uwzględniać pretium singulare. Obecnie w zasadzie przyjmuje się. że należy uwzględniać p.S., lecz punktem wyjścia dla ustalenia wartości szkody powinny być ceny rynkowe - jako pewna wartość obiektywna.

Problem co gdy szkoda ma dla poszkodowanego niższą wartość np. gdy uszkodzono samochód w wypadku samochodowym a właściciel posiada warsztat samochodowy. Naprawa wyniesie go mniej niż cena rynkowa. Jednak przyjęto, że poszkodowanemu należy się co najmniej wartość wynikająca z cen rynkowych.

/jakiej chwili?

Ustawodawea stanowi, że „wysokość odszkodowania powinna być ustalona według cen z dat) ustalenia odszkodowania, chyba że szczególne okoliczności wymagają przyjęcia za podstawę cen istniejących w innej chwili.” (Art. 363. § 2. ) - co do zasady bierze się zatem pod uwagę ceny z chwili orzekania a nic z chwili wyrządzenia szkody. Tym samym 363. § 2 chroni poszkodowanego przed skutkami inflacji. Nie jest to wyłom od zasady nominalizmu. bo świadczenie polegające na naprawieniu szkody nic jest świadczeniem pieniężnym - to zobowiązanie niepieniężne ze świadczeniem pieniężnym - jego celem jest wyrównanie uszczerbku, które może nastąpić w dowolny sposob (zasada nominalizmu nie ma tu zastosowania).

1

Wprowadzono też możliwość odstąpienia przez sąd od zasady z 363. § 2 - „ ...chyba źc..." . Sąd może uwzględniając szczególne okoliczności sprawy przyjąć za podstawę ceny istniejące w innej chwili np. gdy poszkodowany odkupił sobie rzecz od razu. nic czekając na proces.

Co do szkody na osobie są szczególne reguły jej naprawienia. Jest to szkoda trudno uchwytna, trudna do obiektywnego ustalenia. Sąd musi rozpatrzyć indywidualny przypadek poszkodowanego, musi brać pod uwagę widoki na przyszłość. W prawic dcliktowym są szczególne reguły naprawienia szkody na osobie arL 444 i następne.