Położenie przestrzenne pkt. P
W przestrzennym układzie współrzędnych prostokątnych położenie pewnego (dowolnego) punktu P można wyznaczyć za pomocą kąta pionowego a, poziomego p oraz odległości d'. Położenie mierzonego punktu P zwanego potocznie pikietą określają domiary biegunowe p i d, zaś wysokość HP można wyznaczyć ze wzoru:
HP = HSl + i + h - 1 h = d*tga = d*ctgz
gdzie: h - przewyższenie, 1 - odczyt, i - wysokość instrumenty.
W przypadku gdy i = 1 odpowiednio wysokość punktu: HP = H& + h.
Tachimetria jest metodą pomiaru podobną do niwelacji punktów rozproszonych od której różni się rodzajem instnunentów. Instnunentem tym jest tacliimetr mnożliwiający dowolne nachylenie lunety zamiast niwelatora z pozioma osią celową. Pozwala to na celowanie oraz określenie położenia przestrzeiuiego dowolnie rozmieszczonych punktów cliarakteryzujących sytuację lub rzeźbę terenu. Zakres wykorzystywania pomiaru tachimetrycznego zależy od rodzaju i możliwości pomiarowych tacliimetm, a przede wszystkim dokładności i zasięgu zainstalowanego w nim dalmierza optycznego lub elektronicznego. Przeważnie tacliimetria jest stosowana do sporządzania map sytuacyjno-wysokościowych dla celów projektowych planowania przestrzennego, inwentaryzacji sieci uzbrojenia itp.
2.0snowa pomiaru tachimetrycznego:
Czynności związane z tacliimetrycznym zdjęciem syt. - wys. wybranego obszaru poprzedza założenie osnowy pomiarowej składającej się z punktów o znanym położeniu przestrzennym określanym z reguły za pomocą współrzędnych prostokątnych płaskich X, Y oraz wysokości Z (10- Typowymi znakami geodezyjnymi są paliki drewniane, rurki drenar skie lub żelazne bolce metalowe, znaki z tworzyw sztucznych itp.
Wzajemna odległość sąsiednich stanowisk musi być dobrana z uwzględnieniem dopuszczalnej długości celowej związanej z rodzajem użytego tacliimetm. Dotyczy to szczególnie tacliimetrii wykonywanej tacliimetrami optycznymi, dla których najdłuższa celowa musi być mniejsza od 150 m. Ograniczenia te w niewielkim stopniu dotyczą tacliimetrów elektronicznych gdzie maksymalna celowa dla szczegółów I grupy dokladnościowej może dochodzić do 700 m. Ze względów ekonomicznych i dokladnościowych jako punkty nawiązania i stanowiska tacliimetm należy wykorzystać istniejące na danym terenie punkty poziomej i wysokościowej osnowy szczegółowej.