kompetencyjne w systemie samorządu terytorialnego, a uregulowania konstytucyjne odnoszą się generalnie do jednostek samorządu terytorialnego, więc wprowadzone przez ustawodawcę inne szczeble muszą odpowiadać wymogom z art. 165-172;
* 1998 r. - wprowadzono trójszczeblowy podział terytorialny i ustanowiono samorząd na wszystkich szczeblach;
— uregulowania to ustawy samorządowe. owst, II ustawa kompetencyjna, o referendum lokalnym, ale wciąż brak ustawy o dochodach tych jednostek i co roku jest to regulowane ustawami epizodycznymi;
— najsilniejsze kontrowersje - liczba województw (rząd: 12. sejm: 15; skuteczne weto prezydenta doprowadziło do 16);
- szczebel województwa ma charakter mieszany: województwo:
* tworzone ustawą (w niej nazwa i terytorium oraz siedziba władz);
* ustrój dualistyczny - jako jednostka samorządu terytorialnego i jako jednostka administracji rządowej, w związku z tym istnieją 2 piony administracji - rządowa i samorządowa, które odpowiedzialne są za realizację zadań określonych w ustawie;
* wojewoda - terenowy organ adm. rząd. i przedstawiciel RM w województwie, powoływany i odwoływany przez premiera na wniosek MSWiA, a jego zastępcami są wicewojewodowie powoływani i odwoływani na wniosek wojewody przez premiera;
- aparat urzędniczy zorganizowany w urząd wojewódzki, który dzieli się na wyspecjalizowane wydziały.
— wojewoda i wicewojewodowie to polityczne kierownictwo, a reszta urzędu w. wraz z jego dyrektorem powinna mieć charakter stały (zasada neutralności i apolityczności);
— wojewoda wypełnia wszystkie zadania adm. rząd. (administracja ogólna), które nie zostały przekazane do właściwości innych organów (administracji niezespolonej);
* w systemie samorządu - sejmik województwa, a organami wykonawczymi jest marszałek oraz zarząd województwa, a podlegają im wojewódzkie samorządowe jednostki organizacyjne i aparat urzędniczy = urząd marszałkowski;
powiat:
* rodzaje:
- składa się z graniczących ze sobą gmin (powiat ziemski);
- obejmuje miasto na prawach powiatu (powiat grodzki - z mocy prawa, gdy 100.000 mieszkańców lub gdy stanowiło siedzibę wojewody przez likwidacją danego województwa, też Warszawa ale w ustawie);
* tworzone i określane terytorium rozporządzeniem RM:
* tylko jako jednostka samorządu terytorialnego, choć mogą istnieć organy adm. rząd. niezespolonej, o ile stanowi tak ustawa;
* organy powiatu - rada powiatu oraz organy wykonawcze - starosta i zarząd powiatu;
gmina - czysto samorządowy charakter, a organami są: rada gminy, a organem wykonawczym jest wójt (gminy wiejskie), burmistrz lub prezydent miasta (gdy miasto liczy ponad 100.000 i nie jest odrębnym powiatem);