86614

Neotomistyczna teoria prawa naturalnego

przedstawiciele - H. Rommen, J. Messner, A. Verdross rozróżnia pomiędzy:

niezmiennym /statycznym/ czyli pierwotnym prawem naturalnym zmiennym/dynamicznym/ wtórnym prawem naturalnym Pierwotne prawo naturalne

zawiera kilka podstawowych zasad wynikających z natury człowieka. Każdy wyposażony z rozum, zmysł i osąd może sobie je wyprowadzić z celów swego życia punkt wyjściowy stanowi poznanie, że człowiek potrzebuje wspólnoty by się rozwinąć i prowadzić godne życie

prawo pierwotne zawiera więc podstawowe zasady zachowania człowieka jako członka wspólnoty

człowiek jako osoba /rozumna i odpowiedzialna/ ma respektować godność drugiej osoby człowiek rodząc się otrzymuje tzw. własność pierwotną - życie, ciało, wolność, ataki innych na tę wrtasność są niedozwolone, chyba że jest uzasadniona przyczyna człowiek ma obowiązek nieść innym pomoc w relacjach z innymi ma być uczciwy i wiarygodny

każdy ma też obowiązek wobec swej wspólnoty i obowiązek kierowania się dobrem wspólnym

prawo naturalne domaga się ustanowienia takich organów wspólnoty, które będą chronić i wspierać osobę

z tych zasad wynikają prawa np. respektowanie godności ludzkiej, obrona przed atakami,

prawo do pomocy

Zarzuty

nie można postawić tym tezom postawić rzeczowych zarzutów. Chodzi tylko o to, że zasady ukazane jako zasady prawa naturalnego są w rzeczywistości zasadami moralności ogólnoludzkiej

Moralność ogólnoludzka a pierwotne prawo naturalne

moralność odnosi się do całego życia człowieka, a pierwotne prawo do życia we wspólnocie obowiązki moralne człowiek może spełniać tylko z wolnej woli, a prawo naturalne może wzmocnić postulaty moralne sankcjami społecznymi

moralność wyznacza tylko obowiązki - uprawnienia mogą być wyprowadzone tylko z porządku prawnego

Teorie prawa naturalnego

Trzeba rozróżnić:

teorię prawa naturalnego - tych jest wiele

ideę prawa naturalnego - tu panuje jedność • winno być prawdziwe, dobre słuszne, i legitymować prawo pozytywne. Prawo to jest więc wytyczną dla wszelkiego prawa /w tworzeniu i stosowaniu/, ale też miarą i skalą do badania prawości prawa - idea prawa jest instancją kontrolną, której musi być poddane każde prawo pozytywne. Stąd prawo naturalne jest określane jako prawo wyższe, znające odpowiedzi na wszystkie nasze pytania. Jest słusznym prawem w którym wypełnia się nasze bezpośrednie odczucie prawa i nieprawości Przedstawiciele prawa naturalnego stoją w opozycji do przedstawicieli pozytywizmu prawnego. Pozytywizm głosi, że ustawa może przyjąć każdą dowolna treść i jest skazana na wolę prawodawcy. Teoria prawa naturalnego głosi, że treść normy nie może być