87178

pozostawania próbki w temperaturze zatrzymania. Na tej podstawie można wnioskować, że skład próbki bliski jest składowi eutektycznemu. Na krzywej zostało zaobserwowane przechłodzenie.

Nr. próbki	Ułamek masowy Bi w próbce	Temperatura załamania	Temperatura zatrzymania	Czas zatrzymania
0	0,070	205	-	-
1	0.174	191	-	-
2	0.250	182	128	156
3	0.379	162	132	242
4	0.500	148	129	519
5	0,576	-	130	660
6	0.700	212	132	540
7	0.826	223	131	293

Temperatury topnienia czystych składników: Sn-231,9 °C, Bi-271,0 °C Krzywa chłodzenia odpowiadająca składowi eutektyku

Skład eutektyku ma próbka 5 - krzywa numer 6, ponieważ na tej krzywej chłodzenia nie występuje widoczne załamanie, a czas zatrzymania w temperaturze euteklycznej jest najdłuższy z badanych próbek, wynosi 660s.

2. Wyznaczenie czasu trwania zatrzymania metodą graficzną

Czas zatrzymania wyznaczano rysując styczne do wykresu krzywej chłodzenia przed i po temperaturze zatrzymania oraz kreśląc odcinek równoległy do osi czasu, przecinający obie styczne w temperaturze zatrzymania. Następnie odcinek odmierzano na osi czasu i uzyskana wartość jest szukanym czasem zatrzymania.

Temperaturę załamania i zatrzymania odczytano za pomocą właściwości aplikacji rejestrującej i interpretującej sygnał z termopar w postaci wykresów krzywych chłodzenia. Czas zatrzymania, który również odczytano miał zbliżone wartości do tych wyznaczonych graficznie.

3. Wyznaczanie składu stopu cutektyczncgo graficzną metodą Tammana

Skład stopu cutektyczncgo odpowiada odciętej punktu, będącego wierzchołkiem trójkąta Tammana. Trójkąt wykreślono na podstawie znajomości zawartości bizmutu oraz czasów zatrzymania dla każdej próbki.

Metodą najmniejszych kwadratów wyznaczono wartości współczynników prostej zależności czasu zatrzymania (t₂) od ułamka molowego (w_Bi) na podstawie czterech punktów (próbki 2-5). Otrzymano wzór na prostą, na której leży odcinek będący bokiem trójkąta Tammana od strony roztworu stałego.

Wzór prostej ma postać:

t_x/s = 1605,30 • Wgj - 290,01