80311

WYZYSK

Przesłanki

Umowa jest wadliwa, gdy spełnione zostaną przesłanki natury

a)    obiektywnej

b)    subiektywnej

Przesłanka obiektywna znajduje wyraz w kwalifikacji dysproporcji świadczeń stron. Dzieje się tak wówczas, gdy jedna strona w zamian za swoje świadczenie przyjmuje lub zastrzega dla siebie albo dla osoby trzeciej świadczenie, którego wartość majątkowa oceniana obiektywnie jest rażąco wysoka w stosunku do wartości świadczenia wzajemnego. Przepisy o wyzysku odnoszą się tylko do świadczenia wzajemnego.

Przesłanka subiektywna polega na tym, że strona, która zastrzega lub podejmuje świadczenie niewspółmiernie wysokie, wyzyskuje dla osiągnięcia tego celu przymusowe położeni, niedołęstwo lub niedoświadczenie drugiej strony.

Skutki prawne

Umowa zawarta dla wyzysku nie jest bezwzględnie nieważna. Ustawodawca zmierza do przywrócenia zachwianej równowagi ekonomicznej między wzajemnymi świadczeniami stron. Dla osiągnięcia tego celu pokrzywdzony może żądać albo zmniejszenia swojego świadczenia, albo zwiększenia świadczenia wzajemnego, albo równoczesnego zmniejszenia własnego świadczenia i zwiększenia świadczenia wzajemnego.

Pokrzywdzony może żądać unieważnienia umowy. Uprawnienia pokrzywdzony musi realizować w drodze sądowej i dopiero konstytutywne orzeczenie sądu powoduje modyfikację albo unieważnienie.

Uprawnienia te wygasają z upływem 2 lat od zawarcia umowy. Jest to termin zawity

Kwalifikacja prawna

Wyzysk należy uznać za wadliwość treści czynności prawnej. Wzruszalność umowy przez pokrzywdzonego.