87710

zajść tylko w obecności utleniaczy. Kwas solny roztwarza też minerały fosforanowe i boranowe, niektóre minerały krzemianowe roztwarzają się w kwasie solnym z wydzieleniem krzemionki.

HNOr kwas azotowy- stężony to 67%, 15M, temp. wrzenia ok. 120°C. Jest to kwas który jest silnym utleniaczem, własności utleniające kwasu są tym silniejsze, im wyższe jest stężenie kwasu i wyższa temperatura prowadzenia procesu Kwas azotowy roztwarza metale szlachetne takie jak: Hg, Ag, Cu, nie roztwarza złota, roztwarza też niemetale takie jak: Se, Ge. Kwas azotowy powoduje pasywację (powierzchniową) takich pierwiastków jak: Al, Cr, Fe. Sn, Sb roztwarzają się w kwasie azotowym z jednoczesnym wytr ącaniem się kwasów cynowego i antymonowego. Aby zapobiec wytrącaniu się osadów kwasu cynowego lub antymonowego roztwarzanie prowadzi się w obecności winianów, które powodują powstanie kompleksów antymonu i cyny. Kwas azotowy stosuje się do roztwarzania

a)    minerałów i md siarczkowych

b)    minerałów fosforanowych

c)    niektórych minerałów i md tlenkowych

d)    roztwarzania metali szlachetnych i ich stopów.

Kwas azotowy nie roztwarza siarczku rtęci (II) HgS. Często stosuje się mieszaninę kw^rasów: HC1 + HN0₃ 3    1    -    woda królewska

1    1

1    3

O takiej mieszaninie mówi się, że ma własności i utleniające i clilomjące (kompleksujące). Mieszanina kwasu solnego i azotowego jest stosowana do roztwarzania minerałów i rud siar czkowycli, selenkowych, tellurkowycli. Do roztwarzania metali szlachetnych, w tym również złota, roztwarza też HgS.

ih&h- kwas siarkowy- stężony to 96%, 18M, temp. wrzenia ok. 330°C. Stężony kwas siar kowy na gorąco jest silnym utleniaczem, rozcieńczony na zimno nie ma własności utleniających i reaguje podobnie jak kwas solny. Kwas siarkowy jest używany do roztwarzania metali, minerałów siarczkowych. Zaletą używania kwasu siarkowego do roztwarzania jest ograniczenie str at związanych z lotnością metali i ich związków'. Siarczany w przeciwieństwie do clilorków są nielotne.

HCIOj- kw^ras nadchlorowy (chlorowy VII)- stężony to 70%, 1 IM, temp. wrzenia ~200°C. Gorący, stężony jest bardzo silnym utleniaczem podobnie jak kwas siarkowy. Kwas nadchlorowy jest skutecznym środkiem odwadniającym podobnie jak kwas azotowy nie powoduje 011 pow^rstaw^rania kompleksów. Kwas nadclilorowy ma tendencję do powodowania eksplozji w obecności substancji silnie redukujących. Kiedy działamy kwasem na substancje organiczne, reakcje mogą przebiegać również w sposób wybuchowy. Z tego pow^rodu kwas nadclilorowy jest stosowany stosunkowa rzadko i przeważnie w mieszaninie z innymi kwasami.

HF- kwas fluorowodorowy- stężony jest 42%, 22M, temp. wrzenia ~120°C. Jest to kwas nieutleniający, stosunkowa slaby, tzn nrecalkowicie zdysocjowany w roztworze wodnym:

H⁺ (H₃Cf), F\ HF2', HF, kwas fluorow^rodorowy przechowuje się w naczyniach teflonowych lub polietylowych, nie można go przechowywać w naczyniach ani szklanycli, ani kwarcowych, ponieważ reaguje z krzemionką, w końcowym etapie tworzy się lotny tetrafluor ek krzemu. Jony fluorkowe tworzą łatwo bardzo liczne kompleksy, które charakteryzują się bardzo wysoką trwałością: BeF₄²', A1F₆³', FeF₆³\ TiF₆³‘, maksymalna