87762

wydostaniem się cytochromu c z mitochondrium. Po wydostaniu się cytochromu c tworzą się kompleksy zwane apoptosomami, które zbudowane są z kilku białek; białka cytochromu c, białka Apaf 1 i prokaspazy 9. Po utworzeniu apoptosomu, następuje kaskada kaspaz, która indukuje zmiany w otoczce jądrowej i białkach oraz enzymy, które powodują fragmentację DNA. Błona mitochondrialna jest chroniona przez białka przeciwapoptotyczne (Bcl2 i Apafl). Wskutek sygnału inne białka powodują, że błona przestaje byc chroniona i docłiodzi do wycieku cytochromu c. Monomer Apafl ma określone domeny, z których każda dołącza się do innej części apoptosomu:

-    CARD - do kaspaz

-    NB-ARC - powoduje oligomeryzację Apafl

-    WD40 - do cytochromu c

Kaspazy:

-    faza wykonawcza apoptozy

-    są proteazami cysternowymi, które tną białka przy kwasie asparaginowym

-    występują w cytoplazmie w formie nieaktywnej w postaci proenzymów i stają się aktywne dopiero po połączeniu z innymi czynnikami

-    dzieli się je na kaspazy inicjujące apoptozę i tzw. egzekutory apoptozy. Inicjujące to kaspaza 9 w przypadku szlaku mitochondrialnego i 8 w przypadku receptorowego, a egzekutoiy to kaspazy 3 i 7.

Apoptoza u roślin:

Nie zawsze jest pod kontrolą tych samych genów, które funkcjonują u zwierząt Różnice między apoptozą u zwierząt i roślin występują, bo:

-    są różne wzory rozwoju organizmów roślinnych i zwierzęcych

-    jest inna strukturalna i metaboliczna oiganizacja komórek roślinnych i zwierzęcych fitohormony mają inną budowę i funkcję niż hormony zwierzęce

-    u roślin nie ma homologów Bcl-2, Bax i kaspaz

Apoptoza zachodzi zarówno w organach generatywnych, jak i wegetatywnych. Zachodzi podczas starzenia się liści, degeneracji tapetum. czyli warstwy wyściełającej komorę pyłkową, podczas starzenia się czapeczki i różnicowania się naczyń; w mezofilu. tkance bielma.

-    Wyznacznikiem apoptozy jest internukleosomalna fragmentacja DNA. Kaspazopodobne białka uruchamiają określone endonukleazy, które tną DNA.

-    Drugim wyznacznikiem jest kondensacja chromatyny. Jest to łatwiejsze do stwierdzenia u roślin jednot iście nnych.

Metoda obserwacji: elektroforeza pojedynczych komórek - metoda kometkowa

Komórki z pofragmentowanym DNA tworzą obraz komety. Fragmenty tworzą ogon komety. Jest to

łatwe do zaobserwowania w tkance miękiszowej liścia.

Indukcja;

-    wolne rodniki

-    NO - jego pojawianie się następuje bardzo wcześnie (ok. 10 dnia rozwoju liści). Pojawia się w cytoplazmie i mitochondriach. Tworzy kompleks ze specyficznym rodzajem fluorochromu.

Zmiany potencjału błonowego nie indukują. Zarówno w młodych, jaki starych częściach, są komórki z prawidłowym potencjałem i ze zmienionym.

PCD w mezofilu;

1.    fragmentacja DNA

2.    kondensacja chromatyny i pojawianie się NO

3.    destrukcja organelli

Pośrednikami podczas apoptozy są aktywne formy tlenu, czyli np. NO, hormony roślinne i określony poziom metabolitów, np. węgla.