87884

Porównanie mikroklimat szczytu pagórka i dna kotliny.

Rozkład temp powietiza na wypukłych formach terenu jest pochodną warunków przychodu energii słonecznej. Podczas dnia wartość temp powietrza na zboczach zależą od ekspozycji, nachylenia, pory roku i wysokości nad poziomem terenu. Zróżnicowanie termiczne zwiększa się wraz ze wzrostem nachylenia zboczy oraz zmniejszeniem wysokości słońca nad horyzontem, W godz popołudniowych pogodnych dni wiosną i jesienią różnicę temp na wysokości 50 cm nad gruntem przekraczają zwykle kilka stopni. Podczas nocy izotermy układają się w zasadzie równolegle do warstwie- im bliżej szczytu pagórka tym temp wyższa. Wywołane jest to spływem w dół ocliłodzonego, ciężkiego powietrza i wznoszeniem si e po zboczach powietrza cieplejszego. Jednakowa grubość pokrywy śnieżnej w różnych fragmentach terenów pagórkowatych jest funkcją zróżnicowanej prędkości wiatru i ukształtowania terenu. Najgrubsza warstwa śniegu utrzymuje się zwykle u podnóży wzniesień na stokach zawietrznych i w zagłębieniach terenu. W odsłoniętych partiach szczytowych stoków odwietrznycli na wododziałach i wysoczyznach grubość pokrywy śnieżnej i czas jej zalegania są najmniejsze. Rozkład opadów' na pagórku jest w pierwszym przybliżeniu funkcją zróżnicowania prędkości wialni. W częściach wzniesień cliarakteryzujących się większą prędkością wiatru ilość opadu na jednostkę powierzclmi jest mniejsza, gdyż niektóre kr ople aż przez wiatr wznoszone pionowo. Najnuiiej opadów otrzymuje część szczytowa wzniesienia. Ze względu na większą prędkość wialni. nuiiejsza wilgotność powietrza i przy korzystnych warunkach energetycznych, parowanie jest zwykle najwyższe w szczytowych punktach wzniesienia. Niżej położone części o obniżeń terenowych (kotliny i doliny) a szczególnie ich dna cliarakteryzują się podczas dma wysoką temp powietrza także ze względu na utrudnioną wymianę turbulencyjną. Rzeźba terenu wywiera wpływ nie tylko na temp powietrza ale i na jego wilgotność, spadek obniżenia temp powoduje wzrost wilgotności. Obniżenia terenowe zwłaszcza głębsze doliny i kotliny charakteryzują się wzrostem temp minimalnej w nocy w kierunku wierzchołkowym. Najbardziej cliarakterystyczną cechą topoklimatu w^rklęsłych fonu terenu jest specyficzny rozkład pionowy temp min w nocy. Wynika on z zróżnicowania wilgotności podłoża, wypromieniowania efektywnego na powierzcluu poziomych i zboczach oraz grawitacyjnego spływu ocliłodzonego ciężkiego powietiza po zboczach na dno zagłębienia. Zaleganie zimowego powietiza może spowodować np. wysoki nasyp drogowych lub kolejowych położony u podnóża zbocz lub pas zadrzewień na zboczu. W ten sposób w najniższych częściach obniżeń terenowych powstają zastoiska zimnego powietrza tzw mrozowiska.