88037

GRUPA GŁOWNA KRWI I CZYNNIK Rh

1. Grupa krwi:

* grupę krwi określają specjalne białka znajdujące się w błonach komórkowych krwinek czerwonych

-    w iJcładzie grupowym A B 0 wyróżnia się cztery główne grupy krwi: A. B. AB i 0

-    osoba mająca tzw. białko A ma grupę A. a mająca tzw. białko B ma grupę B

-    jeśli w błonach erytrocytów występuje zarówno białko A. jak i B. to osoba ma grupę AB

-    jeżeli w błonach erytrocytów nie ma żadnych z tych białek to osoba ma grupę 0

-    w osoczu osób z grupą A występują naturalne przeciwciała anty_B i odwrotnie

-    we krwi osób z grupą AB nie ma takich przeciwciał, a we krwi grupy 0 są obecne wszystkie przeciwciała

Grupa krwi	Białkowy czynnik	Przeciwciała w osoczu	Mozę być dawcą dla grup	Mozę być biorcą grup
A	A	anty-B	A. AB	A. 0
B	B	anty-A	B. AB	B. 0
AB	A. B	brak	AB	AB. A. B. 0
0	brak	anty-A. anty-B	0. A. B. AB	0

-    w wyniku transfuzji różnych grup krwi może dojść do niebezpiecznego zlepiania się erytrocytów - aglutynacji (np. przeciwciała anty-B wiążą się z białkami B - dawca B. biorca A)

-    w grupie AB nie ma przeciwciał, więc teoretycznie można przetoczyć im każdą krew (określenie uniwersalnego biorcy)

-    grupa 0 me wywołuje aglutynacji w żadnej grupie krwi (określenie uniwersalnego biorcy)

• w rzeczywistości zasada uniwersalnego dawcy i biorcy jest mocno ograniczona i podczas transfuzji pożądana jest pełna zgodność

2.    Czynnik Rh

-    czynnik Rh warunkują inne białka znajdujące się w tych błonach komórkowych krwinek czerwonych, najważniejsze jest białko D (wywołuje najsilniejsze reakcje odpornościowe)

-    nazwa pochodzi od małpy - rezusa, u której po raz pierwszy wykazaną tę cechę

-    odczyn dodatni - Rh(+) - wykazuje krew ok. 85% przedstawicieli rasy białej

-    pozostałe osoby nie mają takich białek i ich krew wykazuje ujemny odczyn - Rh(-)

-    po transfuzji krwi Rh( + ) limfocyty osoby z krwią Rh(-) zaczynają prod licować przeciwciała anty-Rh

3.    Czynnik Rh a ciąża

-    znajomość czynnika Rh ważna jest dla kobiet planujących ciążę

-    jeżeli osoba ma krew Rh(-). a jej dziecko odziedziczy po ojcu geny warunkujące krew Rh(+). to może dojść do konfliktu serologicznego

-    pojawia się on gdy krew płodu przedostaje się do krwiobiegu matki (np. na skutek stanu zapalnego wywołanego infekcją wirusową)

-    limfocyty matki produkują wówczas przeciwciała anty-Rh. które przenikają przez łożysko i i prowadzą do uszkodzenia rozwijającego się płodu

-    poziom przeciwciał anty-Rh podnosi się szczególnie szybko juz po pierwszym porodzie i utrzymuje się na wysokim poziomie jeszcze kilka lat później

-    często tuz przed porodem kobiecie podaje się gotowe przeciwciała

-    zwykle wtedy układ odpornościowy nie produkuje własnych przeciwciał, a poziom sztucznych szybko się obniża

HIGIENA I NIEKTÓRE CHOROBY UKŁADU KRĄŻENIA

1.    Miażdżyca (arterioskleroza)

-    czynniki rozwoju nieaktywny tryb życia, nieprawidłowe odżywianie, palenie tytoniu, cukrzyca, nadciśnienie

-    polega na stwardnieniu ścian tętnic wskutek odkładania się w nich lipidów (szczególnie cholesterolu) i wapnia

-    postępujące zwężanie tętnic, szczególnie wieńcowych, mózgowych oraz aorty, prowadzi do zmniejszenia przepływu krwi - niedokrwienia

2.    Choroba niedokrwienna:

-    powodowana niedokrwieniem w sercu

-    objawem jest silny ból w okolicy serca - dusznica bolesna

3.    Zawał serca (atak serca):

-    konsekwencja choroby niedokrwiennej

-    jest to martwica nie zaopatrywanej w den części serca

-    konsekwencją rozległego zawału jest zgon

4.    Choroba wieńcowa:

-    w leczeniu stosuje się leki przeciwdusznicowe. przeciwzakrzepowe a także zabiegi chirurgiczne (bypassy oraz angioplastykę)

-    bypass (przęsłowie) umożliwia stworzenie połączenia omijającego zablokowane miejsce

-    angloplastyka polega na wprowadzeniu do zwężonego naczynia cewnika z niewielkim balonikiem, nadmuchanie go w odpowiednim miejscu pozwala rozsunąć zwężenie i usunąć złogi duszczu

5.    A rytm la:

-    zakłócenia rytmu pracy serca

-    leczona operacyjnie przez wszczepienie sztucznych, elektrycznych rozruszników serca BADANIA LABORATORYJNE KRWI

1.    Laboratoria wyposażone są w nowoczesne, zautomatyzowane analizatory krwi

2.    Wyroki badania krwi:

WBC - (white blood cells) liczba leukocytów w 1 mikrolitrze krwi obwodowej RBC - (red blood cells) liczba erytrocytów w 1 mikrolitrze krwi obwodowej PLT - liczba płytek krwi w 1 mikrolitrze krwi obwodowej

HCT - hematokryt - wskaźnik określający jaki procent pełnej krwi stanowią erytrocyty. HCT ułatwia określenie, czy krew jest nadmiernie

rozrzedzona czy zagęszczona

MCV - średnia objętość erytrocytów

MCH - średnia zawartość hemoglobiny w erytrocycie

ESR - (kiedyś OB) szybkość opadania erytrocytów w jednostce czasu i wzrost (może oznaczać stan zapalny)

DIFF - hemogram pokazujący ilościowe zestawienie badania rozmazu leukocytów, zestawienie ma charakter % lub podaje się wartości bezwzględne

WYKRESY - znajdują się czasem na wyniku ilustrują różne zależności, np. rozmiarów i liczby krwinek w danej grupie POZIOM RÓŻNYCH RODZAJÓW CHOLESTEROLU - pozwalają go ustalić szczegółowe badania krwi ZAWARTOŚĆ MIKROELEMENTÓW I MAKROELEMENTÓW - w szczegółowych badaniach WARTOŚĆ POZIOMU HORMONÓW - w szczegółowych badaniach