80522

3) władza suwerenna ma charakter niezależny - zarówno w stosunkach zewnętrznych jak i wewnętrznych. Należy tu pamiętać o różnicy między suwerennością narodu a suwerennością państwa. Suwerenność państwa odnosi się do stosunków międzynarodowych, dotyczy stosunków danego państwa z innymi podmiotami pr awa nuędzynarodowego publicznego. Natomiast suw erenność narodu jest to suwerenność w aspekcie wewnętrznym. Cecha suwerenności jaką jest to, że władza suwerena ma charakter niezależny odnosi się tylko do stosunków wewnętrznych, czyli do suwerenności narodu.

Idea suwerenności narodu narodziła się w czasach nowożytnych (XVI - XIX wiek). Pierwszym źródłem koncepcji suwerenności (zewnętrznym) była potrzeba teoretycznego uzasadnienia niezależności (uniezależnienia) państwa narodowego wobec organizacji o charakterze uniwersalnym (w Eirropie średniowiecznej takimi organizacjami było Cesarstwo i Papiestwo). Idea suwerenności powstała w XVI wieku we Francji i została sformułowana przez JearTa Bodena Był on piewcą absolutyzmu królewskiego, a więc odnosił on pojęcie suwer enności nie do narodu lecz do władzy monarchy absolutnego.

Drugim źródłem koncepcji suwerenności (wewnętrzny) była potrzeba podporządkowania władzy centralnej (władzy królewskiej) w państwie różnych ośrodków władzy o charakterze regionalnym (księstwa, wolne miasta), fimkcjonującym w granrcach danego państwa. Należy pamiętać o tym, że państwo narodowe w czasach nowożytnych powstaje w dr odze zjednoczenia czy też narzucenia władz centralnych mniejszym ośrodkom regionalnym (w Polsce jest to zjednoczenie państwa polskiego w XIV wieku przez Władysława Łokietka). Szczególnie widoczne było to we Fr ancji - państwo francuskie powstawało w drodze wieloletnich procesów podporządkowania poszczególnych ośrodków regionalnych władzy królewskiej.

Na pier wszym etapie kształtowania się koncepcji suwerenności doktryna odnosiła koncepcję suwerenności do suwer enności monarchy absolutnego. Tak więc narodziny koncepcji suwerenności ściśle wiążą się z monarcluą absolutrrą. Monarcha jako najwyższy organ (suwerenny organ) władzy w państwie stanowił prawo, ale sam nie byl tym prawem związany. Królowi przysługiwało prawo ewokacji. [Kwokacja -jest to prawo przejęcia każdej spr awy (przez króla absolutnego) do rozpatrzema i podjęcia decyzji w tej sprawie.]

Pierwsza modyfikacją tego modelu suwerenności jest Wielka Brytania. Modyfikacja ta polegała na tym, że suwerenem nie jest już monarcha absolutny, ale kr ól w Parlamencie (King in the Parlament) Przyjęcie takiej koncepcji suwerenności wiąże się z r ewolucją burżuazyjną w Wielkiej Brytanii (XVII w ). Pr zyjęcie tej kompromisowej formuły, że suwerenem jest król w Par lamencie oznaczało, że cecha władzy suwerennej była przypisywana jednocześnie dwóm organom - królowi i Parlamentowi. Fomutła „Król w Parlamencie” byia w Anglii wyrazem kompromisu feudalno-mieszczańskiego; polegał on na tym, że interes starych sil feudalnych reprezentował król, a interes nowych rewolucyjnych sil mieszczańskich reprezentował Parlament, a w szczególności Izba Pierwsza (niższa) Parlamentu (Izba Gmin).

Ta fonnula suwerenności zachowała swoje znaczenie aż po dzień dzisiejszy - w Anglii suwerenem nie jest naród, ale król w Parlamencie (co nie przeszkadza w nadaniu państwu charakteru państwa demokratycznego). Tak więc z formalnego punktu widzenia obywatele brytyjscy są jedynie poddanymi Jej Królewskiej Mości (podobnie jak rząd, opozycja itd.).

Model europejski suwerenności byl kształtowany przede wszystkim przez doktrynę francuską, a w czasie gdy powstawały - USA przez doktrynę amerykańską. Cechą tego modelu suwerenności jest umieszczenie podmiotu władzy suwerennej poza strukturą aparatu państwowego. [W Wielkiej Brytanii przyjęcie zasady, że suwerenem jest król w Parlamencie oznaczało, że podmiot władzy suwerermej byl umieszczony w systemie organów władzy państwowej, przysługiwał dwóm organom - Parlamentowi i królowi ] W drugim modelu (europejskim) następuje oddzielenie podmiotu władzy suwerennej od struktury organów władzy państwowej i nadanie przymiotu władzy suwerennej ciału zbiorowemu (zbiorowości) jakim był naród (albo lud). Jeżeli następuje oddzielenie pojęcia suwerena od systemu organów państwowych, to jednocześnie na pierwszy plan wysuw się zagadnienie legitymacji organów władzy państwowej, które sprawują władzę w imieniu nar odu.

Kiedy organ władzy paiistwowej jest organem legitymowanym (upoważnionym do sprawowania władzy w imieniu narodu)?

ODP.: Tylko taka władza jest legalna (legitymowana), która pochodzi od narodu w sposób bezpośredni lub pośredni. Bezpośrednia legitymacja jest udzielana pizez naród w drodze wyborów; suweren - wybierając