b) autoteliczne- mają cel sam w sobie, nawiązujemy je dla samej satysfakcji ich realizowania, nie myśląc o korzyściach.
3) Stosunki:
a) formalne- musza przestrzegać odpowiedniej formy.
b) nieformalne- o różnym kształcie i przebiegu, w znacznym stopniu spontaniczne.
4) Zakres działań i interakcji mieszczących się w ramach stosunku społecznego:
a) rozproszone (pojemne)- obejmują wiele różnorodnych treściowo interakcji.
b) zogniskowane- takie, które mają charakter wyspecjalizowany, jednotematyczny, obejmują jeden tylko rodzaj interakcji.
5) Strukturalnie wbudowany czasokres- przypisany z góry, normatywnie określony i egzekwowany czas trwania stosunku społecznego.
a) ciągłe- o strukturalnie wbudowanym długim okresie trwania.
b) terminowe- zakładające wyraźne ramy czasowe.
6) Porównanie na skali nierówności społecznej:
a) egalitarne- równość lub podobieństwo miejsca partnerów w hierarchiach bogactwa, władzy, prestiżu, wykształcenia.
b) nieegalitarne- z samego swojego charakteru stawiają partnerów w nierównej pozycji.
7) Stosunki:
a) homogamiczne- podobieństwo partnerów pod względem cech istomych dla przebiegu interakcji: wieku, płci, narodowości, rasy itp.
b) iieterogamiczne- odmienność partnerów pod względem cech istomych dla przebiegu interakcji: wieku, płci, narodowości, rasy itp.
8) Ze względu na miejsce motywacji i ekspresji emocjonalnej:
a) intymne: „gorące '- wyrażanie uczuć nie tylko dopuszczalne, ale i oczekiwane.
b) oficjalne; „zimne”- zdradzanie się z emocjami jest niewskazane i niewłaściwe. PIERWOTNE stosunki społeczne- nieformalne, spontaniczne, bezpośrednie, rozproszone, autoteliczne, „gorące” emocjonalnie, intymne.
WTÓRNE stosunki społeczne- sformalizowane, zogniskowane, instrumentalne, „zimne” emocjonalnie, oficjalne.
ROZDZIAŁ 5 Od stosunków społecznych do organizacji.
ŚRODOWISKO SPOŁECZNE-jednorodny zbiór takich samych lub przynajmniej podobnych pozycji i ról.
• Solidarność mechaniczna(E. Durkheim)- forma integracji zbiorowości, jest to poczucie wspólnoty oparte na podobieństwie ról, funkcji, sytuacji życiowej.
• Mentalność środowiskowa- ideologie środowiskowe, w tym sensie, że ludzie zajmujący takie same pozycje, są jakby nosicielami i realizatorami podobnych koncepcji, ideologii, światopoglądu.
• Zaufanie a priori- darzymy kogoś zaufaniem, tylko dlatego, że są podobni do nas swoim statusem społecznym.
• Endogamia środowiskowa- tendencja do zawierania małżeństw z partnerami o podobnej pozycji społecznej.
KRĄG SPOŁECZNY- zestaw typowych innych pozycji, z którymi dana pozycja jest powiązana, wyznaczający typowe kierunki interakcji i selekcjonujący typowych partnerów, z którymi nawiązuje kontakt każdy, kto pozycję tę zajmuje.
Każdą pozycję społeczną otacza krąg innych pozycji powiązanych z nią typowymi dla niej stosunkami społecznymi.
• Pozycja petymetryczna- każda pozycja w obrębie kręgu społecznego.
Często się zdarza, że oczekiwania rozmaitych partnerów zajmujących pozycje perymetryczne są odmienne, a nawet sprzeczne.