90674

poprzecznego daclui liali stanowi podporę górną slupów ściany szczytowej. Brak takiej podpory i ewentualnie przyjęcie wspornikowego schematu slupów ściany szczytowej prowadziłyby w konsekwencji do zastosowania materialochlonnych (ciężkich) rozwiązań konstrukcyjnych ściany szczytowej.

Poprzeczne stężenia połaciowe odgrywają istotną rolę w zakresie zapewnienia stateczności rygla dachowego z płaszczyzny układu poprzecznego hali. Skracają one bowiem długości wyboczeruowe ściskanych prętów pasów rygli kratowych lub zwichrzenia zginanych rygli pełnościennych. W dachu z platwiami pokazanym na rys. 1 25b ograniczają one długości wyboczeruowe pasów ściskanych w płaszczyźnie połaci dachowej (prostopadłej do wiązara) do rozstawu między płatwiamiiei = a. Przy braku stężeń połaciowych (rys. 1.25a) ta długość wy-boczeniowa byłaby równa rozpiętości wiązara kratowego 2_C2 = ^A leżeli stosuje się stężenie pokazane na rys. 1.25c, długość wyboczeniowa pasów z płaszczyzny dźwigara będzie równa odległości między pimktami rueprzesuwnego przytrzymania Us = b.

Poprzeczne stężenia połaciowe dachów lial odgrywają bardzo ważną rolę kon-strukcyjną i są niezbędnym elementem ustroju nośnego. Zgodnie z wymaganiami normy [98] stosuje się je na całej szer okości dachu, najczęściej między dworna sąsiednimi dźwigarami, przy czym umieszcza się je w skrajnych lub przedskrajnych polach każdej części hali oddzielonej przerwą dylatacyjną, w tych polach, w których występują pionowe stężenia podlirźne slupów. Stężenia połaciowe poprzeczne oraz pionowe slupów łącząc dwa układy poprzeczne, tworzą bikonstnrkcję, tj. przestrzenny, geometrycznie niezmienny ustrój, „dołączone" do niego kolejne układy poprzeczne tworzą stateczny szkielet nośny hali.

W daclrach o specjalnej konstnrkcji (np. szedowych), w których zniszczenie jednego dźwigara lub pola między' dźwigarami powoduje zniszczenie dachu w polach sąsrednicli, należy zagęścić tężniki połaciowe bardziej niż to zalecono w normie [98]

Układ geometryczny prętowych stężeń połaciowych poprzecznych zależy od wielkości obciążeń, rozstawu układów poprzecznych oraz rozstawu platwi. Przy niedużym rozstawie układów poprzecznych można stosować skratowanie pokazane na rys. 1.26a. b. Przy dużym rozstawie rygli układów poprzecznych i przy wysokich halach, w których obciążenie wiatrem jest duże, projektuje się stężenia o skratowaniach pokazanych np. na rys. 1.26c, d i e. Uruka się w ten sposób zbyt ostrych kątów nachylerua prętów wykratowań stężeń, co ma miejsce przy dirżym stosunku rozstawu ryglr do odstępu platwi. Stężenia typu X