80699

w zakresie wykonywanej przez siebie władzy. Pretor informował w nich jakie stosunki będzie chronił, a jakim nie będzie udzielał ochrony w czasie swej kadencji. Prawo to wynikało z ius edicendi.

ius edicendi - prawo wydawania rozkazów w imieniu państwa rzymskiego.

Wydając edykt magistrat sam określał zakres wykonywanej przez siebie władzy. Sam wydawał instrukcję swojego postępowania i podawał je do powszechnej wiadomości. Do lex Cornelia wydanej w 67 p.n.e. pretor stał nad edyktem. Wtedy wydając powszechnie opublikowany edykt mógł go w każdej chwili zmienić w okresie swej kadencji.    Po

lex cornelia pretor wydając raz edykt był nim związany do końca kadencji    (nie

mógł go zmieniać). Pretor wydawał edykt w zakresie swej jurysdykcji.

pretor stoi nad edyktem

pretor stoi pod edyktem

-1—

67 pne

Lex Cornelia

W prawie prywatnym najważniejszą rolę odgrywały edykty tych magistratur, które posiadały jurysdykcje w sprawach cywilnych (prawie prywatnym). Edyktami dotyczącymi owego prawa posługiwać się mogły następujące magistratury : konsul, dyktator (którego władza odpowiadała konsularnej), pretorzy (urbanus, peregrinus), namiestnicy prowincji, edylowie kurulni (posiadający kompetencje w zakresie spraw targowych, np. handlu niewolnikami i zwierzętami), kwestorowie (sprawy targowe na prowincji) i cenzorzy. Edykt nie był ustawą. Magistrat nie posiadał bowiem władzy ustawodawczej lecz tylko wykonawczą. Edykt był rozporządzeniem urzędnika aktualnym w czasie jego kadencji. Kolejny pretor mógł od swego poprzednika przejąć (lub nie) część jego rozporządzeń.

Edykt składał się z 2 części:

1. Część normatywna - zapowiedź urzędnika udzielenia ochrony lub odmowy udzielenia ochrony w konkretnych przypadkach.

2. Część formalna - formuły procesowe, jakimi miały posługiwać się strony w postępowaniu przed sądem oraz zarzuty procesowe.

Edykty dzieliły się na :