włądza ojcowska nad potomkami niedojrzałymi, albo nad dorosłymi, ale stukniętymi lub chorymi fizycznie
opieka naturalna - opieka nad potomkami po śmierci ojca - najpierw wdowa, a po jej śmierci lub powtórnym zamążpójściu najbliżsi krewni - opiekun pobierał dochody z majątku pupila, ale miał obowiązek utrzymywania tej osoby opieka zapisana - od Statutu Warckiego ojciec został zobowiązany do wyznaczenia opiekuna na wypadek śmierci
opieka nadana - w szczególnych przypadkach ustanawiana przez króla lub jakiś urząd
kuratela - inaczej opieka nad podeszłymi wiekiem - osoba starsza lub chora przybierała sobie opiekuna, któremu oddawała się w opiekę i obronę wraz z całym majątkiem
Zawarcie i rozwiązanie małżeństwa:
poligamia - panowała na ziemiach pogańskich, korzystali z niej tylko możni monogamia - wprowadzona po chrzcie Polski, wymuszana poprzez stosowanie kar za poligamię
zawarcie małżeństwa - w średniowieczu wystarczyło tylko wspólne zamieszkanie + oświadczenie woli zawarcia małżeństwa, kobieta musiała uzyskać zgodę rodziny, wdowa już nie, dodatkowo zawierano dwie umowy:
zmówiny - przedślubna umowa między dwoma rodzinami, określano czas i warunki małżeństwa, przy zawieraniu m. pośredniczył dziewosłąb
zdawiny - oddanie panny młodej panu młodemu, towarzyszyły temu przeróżne obrzędy - m.in. przenosiny
forma kościelna małżeństwa - wprowadzona do Polski w 1197 roku przez legata papieskiego Piotra z Kapui
zapowiedzi - wprowadzone od Soboru 1215, 3krotne ogłaszanie zamiaru małżeństwa w parafiach obu stron, aby ewentualne przeszkody mogły być ujawnione, szlachta osiadła zwolniona z tego obowiązku od XV wieku