- senatorowie pełnili funkcję dożywotnio i pochodzili z nominacji króla, było ich około 130-140
- senat nie miał samodzielnych uprawnień, uczestniczył w dyskusji nad projektem ustaw, ale to Król miał ostatnie stawo
- działał jako izba parlamentu i jako Rada Króla senatorowie-rezydenci
- powołani przez artykuły henrykowskie; działali przy królu w okresie między sejmami -16 członków (biskupi, wojewodowie, kasztelanowie); kompetencje doradczo -kontrolne względem króla; od XVIII w. zobowiązano króla do wykonywania zaleceń senatorów - rezydentów; wkrótce wyparci przez rady senatu (ministrowie, senatorowie - rezydenci, senatorowie imiennie zapraszani przez króla) - organ doradczy wobec króla
IZBA POSELSKA:
- składała się tylko z posłów wybranych na sejmikach, posłowie mieli ograniczony mandat, postępowali zgodnie z instrukcją swoich wyborców i byli ich pełnomocnikami; liczba posłów od około 50 (początek) do ponad 200 (XVIII wiek)
- poseł mógł modyfikować, przyjmować i odrzucać propozycje rządowe
- Izbie Poselskiej przewodniczył marszałek wybierany spośród posłów
KOMPETENCJE SEJMU:
- pełnia władzy ustawodawczej (z zastrzeżeniem niektórych jej dziedzin dla monarchy); uchwały podatkowe
- decyzje o polityce zagranicznej, poprawianie starego prawa, wydawanie nowych prawwformie konstytucji: czasowych, wieczystych, fundamentalnych i zwykłych
- obciążenia finansowe dla wszystkich stanów, wypowiadanie wojny i zawieranie pokoju, kontrola władzy wykonawczej
- po śmierci Batorego mógł nadawać prawa szlacheckie obcokrajowcom i nieszlachcicom
- zgoda na pospolite ruszenie
- wysłuchiwanie obcych posłów
- kontrola nad rządem
- prawo łaski i amnestii
- zawierał traktaty pokojowe i przymierza
- kontrola nad królem i ministrami
PROCES USTAWODAWCZY:
- na początku sejmu wspólne posiedzenie 3 sejmujących, na którym przedstawiano projekty ustaw
- prowadzono potem oddzielne dyskusje - sejm debatował nad ustawami, król+senatorowie = sąd sejmowy
- dyskusji przewodniczył marszałek - był ciągle czynny i nie miał zastępców, mógł też wprowadzać modyfikacje projektu
- nie było guorum - o tym, czy jest wystarczająca liczba posłów decydował marszałek