93728

-    przypowieść o talentach z Ewangelii: dary przez Boga ludziom użyczone mnożą się i wzmacniają, jeśli się je troskliwie hoduje, a słabną i marnieją, jeśli są zaniedbywane,

-    ucząc się i ćwicząc należy rozwijać w sobie zdolność czynienia dobrze, nauczyć się kochać cnotę i nienawidzić występek, kto takiego nawyku nabierze, ten będzie sprawował obowiązki, wynikające z cnót, z rozkoszą i bez niechęci. Takiemu nie będzie trzeba ustaw prawa, bo samo on sobie będzie prawe, będzie wiedział, co jest rzeczą najpiękniejszą,

Rozdział X

1. Królowi przydaje się senat i wiele urzędów, które w raz z nim mają zarządzać państwem.

-    dobro ogółu rzeczą najw ażniejszą ( szlachta ma odsunąć na bok dobro własne na rzecz dobra całej Rzeczpospolitej, strzec życia, pożytków i godności wszystkich);

-    władza królewska ma się wspierać na szczególnej cnocie i rozumie wielu ludzi,

-    stan senatorski ma być jak najlepiej dobrany ( Frycz w yolbrzymia rolę senatu, podobnie zresztą jak i inni pisarze tej epoki).

-    doradcy króla, którzy powinni być stale przy nim (ludzie pewni i umiejący milczeć, troszczą się o rzeczy im powierzone i je załatwiają),

-    król ma obowiązek bywać na naradach senatorów,

-    obowiązki senatu: wydawanie praw, sprawowanie sądów, prowadzenie wojen, senat jawnie występuje jako stróż, opiekun i obrońca Rzeczypospolitej.

Rozdział XI

1. Senat i w szyscy doradcy króla pow inni w szystko brać pod rozwagę, gdy

wypowiadają swój sąd, unikać doryw czości, nic poddawać się namiętnościom, cenić uczciwość, bezstronnie godzić się na słuszne zdanie innych, mieć odwagę mów k to, co uw ażają za słuszne, chcieć ważyć głosy a nie je liczyć.

-    rozum najważniejszym pośrednikiem w naradzie,

-    kto służy złym namiętnościom sam sobą nie włada, nie może dawać swobodnie prawdziwej rady i słusznego sądu,

-    narada nad mężobójstwem: czy ma się je karać grzywną, czy gardłem?

I-    za karą pieniężną przemawia starodawny obyczaj kraju, pożytki i korzyści finansowe dla bliskich zabitego i dla Rzeczypospolitej.

II-    za karą śmierci: prawa i ustawy wszystkich narodów ( prócz Rzeczpospolitej), karzą mężobójców na śmierć, haniebną jest rzeczą czynić źródłem zysku zabójstwo człowieka, zadość uczynić można tylko poprzez zgładzenie zabójcy.

-    inne prawo dla szlachty i plebsu (za takie samo przewinienie szlachcic odpowie karą 10 grzywien, a plebs swoją głową)- tyle mieści w sobie niedorzeczności nierówność karania.

-    Senat musi wszystko z obu stron roztrząsnąć, a potem to wszystko ocenić, zanim odda swój głos, który dotyczy Rzeczypospolitej.

-    nie wolno wstydzić się, gdy się publicznie przytakuje zdaniu innych, na które się godzimy,