Zad 3
Wymieniacz jonowy kationów nosi nazwę kationitu, musi zawierać grupy aktywne kwasowe (sulfonowe, karboksylowe, fenolowejzdolne do zatrzymywania jonów przeciwnego znaku . Zatrzymywane jony nazywane są przeciwjonami
N
\
\
Oznaczanie soli np. K2SO4 (mechanizm)
Podczas przepuszczania obojętnego roztworu soli przez kolumnę z kationitom w postaci wodorowej następuje reakcja wymiany miedzy jonami metalu ( z roztworu) a jonami wodoru ( z kationitu). W rezultacie w eluacie znajduje się cala wprowadzona na kolumnę ilość anionów i odpowiadająca zatrzymanej na kolumnie ilości kationów ilość jonów wodorowych. Inaczej mówiąc w eluacie znajduje się ilość kwasu odpowiadająca podanej na kolumnę ilości soli. Kwas ten można oznaczać alkalimetrycznie. Wynik miareczkowania łatwo przelicza się na ilość soli. W ten sposób oddzielenie na kolumnie z kationitom (H+) kationu od anionu i odmiareczkowanie kwasu w eluacie prowadzi do szybkiego oznaczenia zawartości soli w roztworze.
Zad 4
Wymieniacz jonowy anionów nosi nazwę anionitu. Anionity zawierają w swej strukturze czynne grupy zasadowe: czwartorzędowe amoniowe oraz trzecio-, drugo- i pierwszorzędowe aminowe.
N
V
\
r - nr; R - NH/
-Oddzielanie cynku od niklu za pomocą anionitu (mechanizm)
Już w dość rozcieńczonym kwasie solnym cynk tworzy trwały anionowy kompleks chlorkowy, jony niklu nie są kompleksowane przez jony chlorkowe. Przepuszczając roztwór cynku i niklu w 3M kwasie solnym przez silenie zasadowy anionit, uzyskuje się ilościowe rozdzielenie metali; cynk zostaje zatrzymany na amonicie, nikiel przechodzi do eluatu.
-Oddzielenie fosforanów od magnezu za pomocą anionitu (mechanizm)
Przed wagowym lub miareczkowym oznaczaniem magnezu konieczne jest wstępne oddzielenie jonów fosforanowych. Dokonuje się tego przepuszczając badany roztwór przez anionit w postaci octanowej. Jony fosforanowe zostają zatrzymane przez żywicę, jony magnezu przechodzą do eluatu. Odczyn roztworu powinien być taki, aby nie strącił się fosforan magnezu.