94285

cyjnych lub zmian wielkości szczelin i spękali, stosuje się urządzenia zwane szczelinomierzami lub sensor)' mechaniczne. Techniki pomiaru długości pochyłych. Ze względu na to, że pomiary odnosi się do płaszczyzny poziomej, jest konieczne zwracanie uwagi na ułożenie przymiaru względem tzw. poziomu. Wykonywanie pomiarów taśmą na poziomych powierzchniach obiektu jest proste, trudniej jest w terenie pochyłym. Należy tu wykorzystać naturalne lokalne elementy orientacyjne, jakimi są kierunki poziomy czy pionowy.

limy sposób pomiaru długości poziomej polega na bezpośrednim pomiarze odległości tzw. metodą schodkową. W tej metodzie mierzy się krótkie odcinki poziomo ułożoną taśmą i odrzutowy' wuje jej końce na teren przy użyciu pionu mechanicznego (rys. 4.6). Suma poszczególnych odcinków poziomych stanowi długość całego odcinka.

Dalmierze elektrooptyczne. Wykorzystując fa le elektromagnetyczne, można pomierzyć odległości między nadajnikiem a tzw reflektorem zwrotnym. Instrumenty, którymi dokonuje się takich pomiarów, nazywają się dalmierzami. Pozwalają one określić długość drogi, jaką przebywa fala pomiarowa, przez pomiar czasu jej wędrówki z nadajnika do reflektora i z powrotem oraz znajomość prędkości rozchodzenia się tej fali.

Rozwiązania konstrukcyjne dotyczące mocowania tych instrumentów na statywie (dalmierz nasadkowy - rys. 4.7) umożliwiają uzyskanie wyników pomiarów z dokładnością do kilku milimetrów. Aby uzyskać takie wyniki, jest konieczne wprowadzenie tzw. redukcji atmosferycznej uwzględniającej wpływ temperatury i ciśnienia powietrza oraz sprowadzenie jej do ustalonego poziomu odniesienia w drodze odpowiedniej redukcji geometrycznej.

Dalmierze impulsowe (laserowe). Proces pomiarowy w dalmierzach clcktrooptycznych polega na całkowitej jego automatyzacji wraz z zapewnieniem możliwości przetwarzania rezultatów pomiarów. Nowe dalmierze laserowe pozwalają mierzyć nie tylko do reflektorów, ale również do dowolnego elementu powierzchni obiektu. W ten sposób jest możliwy pomiar do fizycznej powierzchni obiektu bez potrzeby bezpośredniego dostępu. Zakres i dokładność takiego pomiaru zależy zarówno od samego dalmierza, jak i od zdolności danej powierzcluii do odbijania promieni. Błąd średni pomiaru jest na poziomie kilku milimetrów. Oprócz pomiaru odległości dalmierz laserowy ma też możliwość zapamiętywania wyników, obliczania pola powierzchni oraz wykonywania szeregu innych funkcji obliczeniowych. Nadaje się doskonale do inwentaryzacji oraz pomiarów kontrolnych (rys. 4.8). Podobnie jak przy pomiarach odcinków skośnych do rezultatów pomiaru należy wprowadzać odpowiednie redukcje geometryczne.